1. Ana Fikir - 1

Pusula ile yön bulmak için haritadan yararlanılabileceği gibi, harita olmadan da pusula yardımıyla yön bulmak mümkündür. Eğer harita ile yön bulunacaksa öncelikle kerteriz açısının belirlenmesi gerekecektir. Kerteriz almak için harita düz bir yüzeye yayılır. Bulunulan nokta ile gidilecek nokta hayali bir çizgi ile birleştirilir ve pusulanın uzun kenarı hayali hedef çizgisinin üzerine gidilecek noktayı gösterecek şekilde yerleştirilir. Pusulanın dış kadranında bulunan bilezik içindeki çizgiler, haritanın düşey çizgileri ile paralel olana kadar çevrilir ve böylece kerteriz açısı bulunur. Pusula harita üzerinden kaldırıldığında pusula üzerindeki ibrenin renkli kısmı ile bilezikteki kuzey işareti çakışıncaya kadar kendi etrafında dönülerek gidilecek yön tespit edilir.

Kerteriz: Bir yerin nerede bulunduğunu pusula ile ölçme.

Ünlü şair, “Şiir şöyle olmalıdır!” diye ahkâm kesenleri, şiirin nasıl olması gerektiği hususunda atıp tutanları umursamaz. Çünkü bunlar dayanaksız konuşmalardır. Bir kere şiirin nasıl olması gerektiğini söylemek şaire göre, çıkış noktasını hiçbir delile dayandırmadan konuşmaktır. Neye göre şiir böyle olmalıdır? Şairin temel aldığı ölçü, şiirin son aşamasıdır. Bu aşamaya göre geçmiş şiir değerlendirilebilir. Hatta bu aşamadan hareketle gelecekle ilgili yorumlar yapılabilir ama asla "Şöyle olmalıdır!” denilemez.

Türkçe öğretiminde en önemli öğenin Türkçe öğretmenleri olduğu bir gerçektir. Türkçe öğretmeninin bunu çok iyi benimsemesi ve öncelikle kendini en önemli iş olarak Türkçe öğretimine vermesi gerekmektedir. Kaynaklar ve olanaklar ne kadar fazla olsa da o kaynak ve olanağı, amaçları doğrultusunda yerinde ve zamanında kullanacak öğretmendir. Kaynak ve olanakların kullanılmasından çok, kullanılma zamanı ve kullanılma metodu çok önemlidir. Bu önem, özellikle ders dışı faaliyetlerde artmaktadır.

Bana göre tecrübe, algıladığınız her şeydir. Tecrübe bir kitaptan kaynaklanabilir. Bir kitap, sizi harekete geçirecek kadar iyi ve doğru olabilir. Bence bu sizin tecrübelerinizden biridir. Kitaptaki karakterlerin yaptıklarını yapmak zorunda değilsiniz, eğer onlar sizde doğru olma etkisi bırakıyorlarsa onların gerçekleşmesini sağlayan hissi anlayabiliyorsanız, o sizin tecrübenizdir. Yani benim tecrübe tanımıma göre, tecrübeniz olmayan bir şeyi yazmanız mümkün değil çünkü duyduğunuz, okuduğunuz, hayal ettiğiniz her şey sizin tecrübenizdir.

Daha çatal, bıçak, kaşık icat edilmemişken

 İsmail’e inen koç, kurban edilmemişken

 Bir kavga başlamış ki nasip kısmet uğruna 

Kapağı ver, kulpu al, kurbanı hiç soran yok

 Yıllardır sürüp giden bir pay alma çabası 

Topu topu bir dilim kuru ekmek kavgası 

Bazen durur bakarım bu ibret tablosuna 

Kimi tatlı peşinde, kimininse tuzu yok

 Alnı açık, gözü toklar buyursunlar baş köşeye

 Kula kulluk edenlerse ömür boyu taş döşeye 

Nefsine hâkim olursan kurulursun tahtına 

Çalakaşık saldırırsan ne çıkarsa bahtına

Attilâ İlhan, roman yazarken yersiz betimlemelerden kaçınılması gerektiğine inanırdı. Uzun uzadıya sürüp giden betimlemelerin okurun dikkatini dağıttığını söyler, “Bütün mesele tasarrufla anlatmaktır.” derdi. Yani az kelime ve az cümleyle anlatmak... Örnek mi istiyorsunuz? Mesela adam yalnız... Kendisini çok yalnız hissediyor. Hava kötü, hava bozmuş, ortada kalmış, ne yapacağını bilmiyor. Şimdi orada bu adamın yalnızlığını anlatmak için beş sayfa yazabilirsin. “İşte şunu da hatırladı, bu da oldu, bunu da hatırladı falan.” Çok muhtemel ki bunu okumazlar bugünkü şartlar altında... Benim şiirlerimde vardır. Orada ben demişim ki: Kesik bir kol gibi yalnızlık... Şimdi "Kesik bir kol gibi yalnızlık...” dediğin zaman, iş biter, ikinci bir şeye gerek kalmaz.

Yazı yazmanın asıl kuralı sevdiğini yazmaktır. Kitapçıda neyin çok sattığı önemli değil. Akıl hocanın sana neyin kabul edilir olduğunu söylemesi önemli değil. Başka kaç yazarın ve okuyucunun ne yazman gerektiği hakkında düşündükleri önemli değil. İlgini çeken şeyler hakkında yaz. İlgini çeken şeylere odaklanmak, yazma kabiliyetini geliştirecektir. Ne yazarsan yaz, dışarıda seninle aynı şeylerden zevk alan biri olacaktır.