Ünite Tekrar Testleri - 6

Felsefenin amacı insanı ve evreni anlamaktır. Bu yolculuktaki problemleri ise bu anlamın ne olduğu sorularının ortaya çıkardığı problemlerdir. Fakat her soru felsefi bir soru değildir.

Filozofların genel tavrı için şunlar söylenebilir: Filozof gerçeğin bilgisine ulaşmak ister. Bilgelik sevgisiyle hareket eden filozof, önce kendinin farkına varmakla işe başlar. Önyargılarından, tutkularından, dürtülerinden uzaklaşarak ortaya koyduğu düşüncelerini zihninde tekrar tartışır ve şüpheyle sorgulama yapar.

T. Mengüşoğlu felsefenin tanımı konusunda: “Bir şeyin ne olduğunu sormak verimsiz bir sorudur. Çünkü buna tek bir cevap vermek ya da onun açık cevaplarını bulmak mümkün değildir. Bundan dolayı bir şeyin ne olduğunu sormak yerine onu göstermek, tahlil ve tasvir etmek daha doğrudur.” demektedir.

Felsefe bize doğru ve sistemli düşünmeyi öğretir. Uzun uğraşlar sonunda gerçekten düşünmeyi becerenler felsefe yapabilirler. Çünkü insan ancak zor durumda kaldığı zaman düşünür. Örneğin ekonomik sıkıntısı olmayan, özgür ve mutlu yaşayan insanların ne kadarı felsefeyle ilgilenir? Kendimizle, doğayla, evrenle içli dışlı değilsek felsefeci olamayız.

Felsefe; insanın evreni, kendisini anlamlandırma ve bilme isteğini karşılayan bir öğreti, bir etkinliktir. Felsefenin işlevi, düşüncelerin aydınlık kılınması ve sınırlandırılmasıdır. Aksi halde düşünceler donuk ve bulanık kalırlar.

Bilgelik, kendisine sahip olana mutluluk ve kurtuluş sağlayacağı, hayatına anlam ve değer katacağı varsayılan yönelişin bilgisidir. Doğa olaylarına ilişkin yasa, olguya ilişkin bir bilgidir. Ama bu bilgi, evreni belli bir plana göre düzenli ve uyumlu olarak yaratan bir Tanrı'nın varlıktaki işareti olarak yorumlandığında artık bilgi olmaktan çıkar; bir bilgelik olur.

insanın hayatı boyunca farklı ihtiyaçları ve bu ihtiyaçlarını karşılayacağı farklı alanları vardır. Sanat, bilim, din, ahlak gibi alanlar bu ihtiyaçlar içindir. Bunların yanında insan için dünyayı ve varoluşunu anlama ihtiyacı hayatındaki en önemli önceliktir. Bütün bu ihtiyaçların karşılanmasına yönelik düşünce üretmek felsefe yapmayı gerekli kılmıştır. Bu durum, felsefenin sadece teorik değil, pratikte yani hayatla da ilişkili olduğunu gösterir.

Felsefi düşünce binlerce yıldır yeni sorularla, eleştiri ve sorgulamalarla zenginleşmiş, bugünkü anlayış düzeyine erişmiştir. Kendisi gelişmiş, düşünce dünyamızı da değiştirmiştir. Fakat insan gelişmiş düşüncelerini daha da derinleştirmesine rağmen, sonuca yine de ulaşamayacaktır.

Filozoflar, kendi sistemlerini kurarken aklın ilkelerine sadık kalmak zorundadırlar. Felsefenin konuları üzerinde düşünce üretirken çelişkiye düşmemek en önemli duyarlılığıdır bir filozofun. İnsanın yapıp etmelerini yazgısına dayandıran felsefi bir düşünce, özgürlük konusuna gelince insanın davranışlarını belirleyen bir ilkenin olmadığını, dolayısıyla insanın i, özgür olduğunu savunarak çelişkiye düşmez.

Felsefe, özgür ortamlarda gelişen bireyin bilinçlenmesini sağlar. Felsefeden beklenen bütün zamanlar için geçerli, değişmez bir bilgi yükündense insana ilgilendiği konunun daha açık ve belirgin olarak anlaşılmasına imkan sağlayan, eleştirici, yaratıcı bir araştırma zihniyeti ve alışkanlığı kazandırmaktadır.