Ünite Tekrar Testleri - 6

İslam'ın inanç, ahlak, ibadet ve muamelat alanında pek çok ilkesi ve hükümleri bulunmaktadır. İslam’ın inanç esaslarını ayet, hadis ve aklı kullanarak açıklayan, başka din ve inanışlara karşı savunan, doğruluğunu ispat eden bir ilim dalı Müslümanlar tarafından geliştirilmiştir. Buna ilme kelam ilmi denir. Bu ilmin bir alt dalı da bulunmaktadır ve buna akaid denir. Ebu Hanîfe’nin yazmış olduğu Fıkhu’l-Ekber adlı eseri kelam ilminin ilk eseri olarak kabul edilir. İslam dünyasında meşhur olmuş ve Müslümanlar tarafından büyük bir sevgiyle karşılanmış olan iki İtikadi mezhep vardır. Bunlar Maturidilik ve Eş’ariliktir. Bu iki ekol kurucusu ve bunlara bağlı olan İslam bilginleri İslam inanç esaslarına yönelik her türlü eleştiriyi cevaplandırmak için farklı farklı metot geliştirmişlerdir. Kelam ilmi pasif bir ilim değildir. Sürekli olarak kendisini yenileyen ve hangi dönem olursa olsun İslam inancına gelen eleştirilere cevap veren bir ilimdir. Mesela 19. yüzyılda ortaya çıkan pozitivizm ve rasyonalizm de kelam ilminin konusuna girmiş ve bunların söylemleri kelam âlimleri tarafından tahlil edilerek gerekli cevaplar verilmiştir.

Buna göre kelam ilmi hakkında;

I. İslam inanç esaslarını korur.
II. Durağan değil aktiftir.
III. Tarih içerisinde İslam inanç ilkelerine yönelik eleştirilere cevap verecek kelam ilmiyle meşgul olan bilginler yetişmiştir.
IV. Kelam alanında İslam bilginleri tarafından yazılmış eserler mevcuttur.

I. Emeviler Dönemi
II. Abbasiler Dönemi
III. Selçuklular Dönemi
IV. Osmanlılar Dönemi
V. Roma Dönemi

Hz. Muhammed’in (s.a.v.) söz, tutum ve davranışlarını toparlama, açıklama ve yorumlama ile ilgilenen bilim dalına ……………….. denir. Bu ilim ile uğraşan kimselere de ………………. denir.

Maturidi
Zemahşerî
Fahreddin Razi
Beyzavi
İbn Kesîr
Elmalılı Hamdi Yazır

Belhi
Piri Reis
Seydi Ali Reis
Uluğ Bey
Katip Çelebi

Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurdular: “Kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse, Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır.”

(Müslim, Zikr 39.)

Buna göre;

I. İlim öğrenmek en değerli davranışlardan birisidir.
II. İlim öğrenmek, bireyin ahirette ebedi huzur yuvası olan cennete girmesine yardımcı olur.
III. İslamiyet, bilgi sahibi olmayı, ilmin peşinde koşmayı hedefler.

(Corci Zeydan, İslam Uygarlıkları Tarihi, C 2, s. 198.)