İnsanlığın Hafızası Tarih - 3

Edvvard Carr’a göre: “Tarih, tarihçi ile olgular arasında
kesintisiz karşılıklı bir etkileşim süreci, bugün ile
geçmiş arasında bitmez bir diyalogdur.”

ibni Haldûn, tarihî olayları ele almadan önce tarihçilere
vurgu yapmakta ve tarihçilerin tarihi olayları anlatırken
kimi yerlerde hataya düştüklerini, sadece kendi devirlerinde
meydana gelen olayları sayıp döktüklerini; ayıca
geçmişte hüküm süren devletlerin tarihini ve ilk çağlarda
meydana gelen tarihi olayları kendilerinden önce
geçip giden tarihçilerin eserlerinden maddesiz suret ve
sıyrılmış kılıç gibi çırılçıplak bir biçimde naklettiklerini
söyleyerek onları eleştirmektedir.
 

Buna göre İbni Haldun'un kendisinden önceki tarihçilere yönelik eleştirisinin;
 

I. metod ve yöntem bilgisinden yoksun olması,
II. olay ve olgulara bütüncül yaklaşılmaması,
III. neden ve sonuç sorgulaması içine girilmemesi

• Marc Bloch: “Tarih, zaman içinde insanların ilmidir.”
• Ernest Bernheim: “Tarih bilimi, insanların zaman ve
mekân çerçevesinde meydana getirdikleri evrimlerini
ve bunların toplumsal bir varlığın bireyleri ve
toplulukları sıfatıyla yaptıkları fiillerdir.”
• Macit Gökberk: “Tarihin insanı çağdışı olmaktan
kurtarıp, gününü yaşayan, geleceğe doğru uzanan
değerleri içinde yapıcı rol oynamasına yol açabilir.”
• Leopold V. Ranke: "Gerçekler ancak belgelerin eleştirisiyle
ortaya çıkar,belge yoksa tarihde yoktur."
 

Yukarıda yer alan tarihle ilgili tanım ve yorumlara göre;
 

I. geçmişle ilgili olduğu,
II. somut kanıtlara dayandığı,
III. sosyal bir bilim olduğu,
IV. geleceğin inşası için kullanıldığı

Bir tarihçi tarihin “yinelenen değil yenilenen” bir bilim dalı olduğunu söylemiştir.
 

Bu görüşün;
 

I. tarihi bilgilerin yeni bulgularla değişmesinin,
II. tarihi olayların tekrarlanamazlığının,
III. objektif bir bilim oluşunun

Eski Mezopotamya kültürü hakkında araştırma yapmak isteyen ve Sümerlere ait Zigguratlarda bulunan yukarıdaki eseri inceleyen bir araştırmacı tarihe yardımcı olan;
 

I. epigrafi,
II. paleografya,
III. heraldik

Kadeş Antlaşması, MÖ 13. yüzyılın başında, Kadeş
Savaşı'nı sonlandıran, Mısır Firavunu II. Ramses ile
Hitit Kralı III. Hattuşili arasında yapılan antlaşmadır.
Orijinal olarak Akad dilinde yazılmış Mısır dili
ve Hititçe'ye de kopyalanmış olan antlaşmanın kil
tabletten kopyası Hitit İmparatorluğu’nun başkenti
Hattuşa (Boğazköy) antik kentinde yapılan kazılar
sonucu 1906 yılında bulunmuştur.

Tarih bilgisi, kesin öngörüler için değil, toplumsal, siyasi
ya da ekonomik eğilimlerin geleceğe dair projeksiyonu
için zemin sağlar. Bu da, gelecekteki olayın gerçekleşeceği
koşullan çok güçlü bir şekilde görebilmemize
olanak verir.
 

Buna göre tarih biliminin;
 

I. sorgulama ve kanıt sunma,
II. eleştirel düşünme,
III. değişim ve sürekliliği algılama