Ünite Tekrar Testleri - 3

Sokrates, ruhta uyku halinde bulunan düşünceleri doğurtmaya
çalışır. Bilimsel çalışmanın amacı doğuştan insan
aklında bulunan bilgilerin ortaya çıkarılmasıdır. Sokrates'e
göre öğretmen öğrenciye bir şey öğretmez, sadece doğuştan
kendisinde olan bilgileri hatırlatır.

D. Hume'a göre “ insan ‘a’” dan sonra “b”yi tekrar tekrar görmeye
alıştığından “a”yı görünce “b”yi hatırlayarak “b” durumunun
ortaya çıkmasını beklemeye başlamaktadır. Yani
“ b durumu” “a durumu” ortaya çıkmadan oluşamaz kanaati
tamamen bir çağrışım ilişkisidir.

Varlık felsefesindeki en önemli problemlerden birisi de “varlığın
ne olduğu” problemidir. “Varlık nedir?” sorusuna kimi
filozoflar “Varlık düşüncenin ürünüdür.” , kimileri ise “Varlık
maddedir.” diye cevap verirken, varlığın var olup-olmadığına
verilen cevaplardan biri de “varlığın, var olmadığı”dır.

Gerçeğin bilinemeyeceğini, eşya ve olaylar hakkında bir hükümde
bulunulamayacağını ileri süren septiklerin (şüphecilerin)
böyle düşünmelerinin kendilerine göre birtakım nedenleri
vardır.

idealist bir insana göre herhangi bir binanın yapılmasını sağlayan
şey, onun zihinde tasarlanmasıdır. Çünkü mimar önce
binayı zihninde tasarlayacak, sonra onu gerçekleştirecektir.

Bir eserin, bütün insanlık için yararlı olması için, iyi ve kötüyü
ayırması, güzel ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Sanat
ancak, belli bir sınıf için değil, büyük kitleler için yarar sağladığı
zaman sözü edilebilir bir değere ulaşır.

• Sokrates “iyinin araştırılması yaratılışımız gereğidir.”
• Platon, “Ahlakın temeli iyilik ideasıdır.”
• Aristo, “iyiye ulaşmak için herkes üzerine düşeni yapmalıdır.”

Locke'a göre insan emek verdiği değerler üzerinde bir hakkı
vardır. Bu hakkı korumak ve güvenlik içinde yaşamak isteyen
insanlar, bir sözleşme ile devleti oluşturmuşlardır. Devleti
sınırlayan güç yasalardır, hukuktur. Devletin temel görevi
özel mülkiyeti korumak ve bireylerin eğitimini sağlamaktır.

Platon'a göre bilgilerimiz doğuştandır. Bu dünyada gördüklerimiz
gerçek şeyler olmayıp bilgilerimizin birer silik kopyalarıdır.
Gerçek değişmez. Halbuki bu dünya durmadan
değişmektedir. Bu değişen şeyler bilgilerimizin konusu olamazlar.
Herakleitos'a göre de her şey değişir. Bu düşüncesini
şöyle ifade eder: “ İnsan bir nehirde iki defa yıkanamaz,
ikinci defa girilen nehir başka bir nehirdir.”

Düşünmek, Hegel'e göre; araştırılan nesnenin özünü arama
etkinliğidir. Her nesne (obje) ardında bir ide gizlidir. Düşünmek,
işte bu nesnenin ardındaki “ideyi” kavramaktır. Her
nesne (obje) rasyoneldir ve her nesne, bütünüyle rasyonel
olan bir sistem içinde yer alır.