Ünite Tekrar Testleri - 1

Anadolu’nun çeşitli kasaba ve şehirlerini dolaşarak meslek sahiplerinin dürüst, güvenilir, erdemli ve güzel ahlaklı olarak yetişmelerine katkıda bulunmuştur. Onlara manevi eğitim vermiş, İslam’ın temel ilkelerini, Türk örf ve âdetlerini öğretmiştir. Türk toplumunda meslek ve ticaret ahlakının yerleşmesini sağlamıştır.

İslam medeniyeti, “Halka hizmeti Cenab-ı Hakk’a ibadet bilir. O sebeple hiçbir ayırım gözetmeksizin; hatta dost-düşman ayırımı bile yapmaksızın insana hizmeti hedef gösterir. Çünkü o, “Yaratandan ötürü yaratılanları sever.” Hedefi insandır; Allah (c.c.) hiçbir karşılık beklemeksizin ve sırf Allah rızası için âlemlere hizmet edin buyurur.

Hanefi mezhebi Türkler arasında en çok benimsenen, kabul gören fıkhi düşünce ekolü olmuştur. Hanefi mezhebinin temel eserleri Osmanlı medreselerinde yüzyıllarca okutulmuştur. Türk milletinin büyük çoğunluğu, dinî yaşantısını asırlardır Hanefi mezhebinin görüşleri doğrultusunda düzenlemekte, ibadetlerini bu mezhebe göre yapmaktadır.

Hacı Bektaş-ı Veli tarafından Makâlât’ta sistemleştirilen “Dört Kapı, Kırk Makam” tarikat mensubunun geçeceği maddî ve manevi aşamalardır. “Dört Kapı, Kırk Makam” öğretisinde Hakikat Kapısı’nın birinci makamı “Toprak olmak”tır.

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesine göre, Ahmet Yesevî’nin halifesi olan Muhammed Buhari, bizzat Pir-i Türkistan tarafından Hacı Bektaş’tan Balkanlara gitme icazeti alması için gönderilir. Daha sonra Kırım, Rus diyarı ve Leh ülkesine yerleşir. Papaz kılığına girer. Ve bu vasıtayla bir sürü gayrimüslimin Müslüman olmasına vesile olur. Türklerin Balkan göçü ile makamı ve türbesi az bir Müslüman tarafından, yoğun olarak ise Hristiyanlar tarafından ziyaret edilir hale gelir.

• XIII. yüzyılda maddî-manevî boşluk içindeki insanları, tasavvufun şefkatli kollarıyla kucaklamak isteyen ünlü mutasavvıf, bunun için başlıca araç olarak şiiri görmüştür. O, mayasındaki şairlik cevheri sayesinde öğreticilik gayesini lirik şiirlerle süslemiştir.
• ‘’Öğütler Kitapçığı” anlamına gelen Risâletü’n-Nushiyye adlı mesnevisi ile içinde 400 kadar şiiri ihtiva eden bir divanı vardır. Şiirlerinde işleyen ozan, Lirizmle dolu ilahileriyle, hitap ettiği kitleyi genişletmek için halkın rahatlıkla anlayabileceği nasihatlere yer vermiştir.

Cem, on iki hizmetin yerine getirilmesinden oluşan ilahi duygusallık içinde edep ve yol erkânına uyularak yapılır. Bunlardan bir kısmı görgüsü yapılanlara ve ceme katılanlara yardımcı olur. Bir kısmı ise, cemde düzeni ve sükuneti sağlar. Cem yapılacak meydanın aydınlatılması, cem yerinin temizliği ile görevlendirilmiş diğer insanlar cem töreninin yapılmasına yardımcı olurlar.

• Diğer mezhepler gibi herhangi bir meselenin çözümü için ilk önce Kur’an ve sünnete başvurur. Eğer bir mesele hakkında hüküm Kur’an ve sünnette varsa başka delile başvurulmaz, yoksa önce icma ardından da kıyas deliline gidilir.
• Bu mezhep fetvaları, çevrenin şartları doğrultusunda zaman gözden geçirmiştir. Bundan dolayı Bağdat’ta bulunduğu dönemde yaptığı içtihatlar için “mezhebin eski görüşü”, Mısır’daki içtihatları için de “mezhebin yeni görüşü” tabirleri kullanılmıştır.
• Ülkemizin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Mısır, Suriye, Filistin, Irak ve Endonezya gibi ülkelerde yaşayan Müslümanlar arasında yaygındır.

• Hz. Yunus (a.s.) balığın karnından Âşure Günü kurtulmuştur.
• Hz. Âdem’in (a.s.) tövbesi Âşure Günü kabul edilmiştir.
• Hz. Yusuf kardeşlerinin atmış olduğu kuyudan Âşure Günü çıkarılmıştır.
• Hz. İsa (as.) Âşure Günü dünyaya gelmiş ve o gün semaya yükseltilmiştir.