Ünite Tekrar Testleri - 2

• 1207 yılında Afganistan’ın Belh şehrinde doğmuş bir sufi ve din bilginidir, doğmuş ve küçük yaşta Konya’ya ailesiyle gelerek yerleşmiştir.
• İlmini, Şems Tebrizi’den aldığı duygu ve tasavvufla birleştirmiştir.
• Eserlerini çoğunlukla Farsça yazmıştır.
• En önemli eseri Mesnevi’dir.

Alevî ve Bektaşîlerde günümüze kadar süregelen bu ritüel ölen kişiler adına yapılan bir erkândır. Hiçbir Alevî-Bektaşî, ölümünden sonra kusurlarının ortaya çıkmasını istemez. Bu yüzden ölenler için yapılan bu uygulama bireysel ve toplumsal sorumluluğu artıran bir güce sahiptir ve ölünün ruhunun azaptan kurtulması, yüceltilmesi, ölen şahsı tezkiye etmek için yapılır. Bu cemde merhumun ruhu hayırla yâd edilir, hakkı olanların hakkını varislerden istemesi talep edilir. Ölen şahsın borcu varsa ödenir, hakkı olanlarla ölenin yakını arasında helalleşme yapılır. Daha sonra kurban kesilir, yapılan yemekler misafirlere ikram edilir.

Tasavvuf edebiyatımızın öncüsüdür. Anadolu'da yaşamadığı halde Anadolu’daki tasavvufun gelişmesinde kaynak olmuştur. Şiirleriyle bütün Türk ülkelerinde derin izler bırakmıştır. İnsanları dinî ve ahlâkî yönden yetiştirmeye gayret eden mutasavvıf, düşüncelerini Türkçe ve sade şiirler ile anlatmış, hikmet adı verilen bu şiirler zamanla toplanarak Dîvân-ı Hikmet mecmuaları meydana gelmiştir.

Anadolu'ya Horasan'dan gelen dervişlerden biridir. Bektaşilik tarikatının oluşumunda önemli bir yere sahiptir. Türkçe yazdığı "nefes" denilen ilahileri ile Anadolu halkına dini-tasavvufi ve ahlaki yönden yol göstericilik yapmıştır. Müritlere tasavvuf kurallarını anlattığı bir el kitabı niteliğindeki “Makalat” adlı eseriyle ünlüdür.

Peygamberimiz ilk önce Medine’de toplumsal barış ve huzuru sağlamaya yönelik çalışmalarda bulundu. Önce Mekke’den gelen muhacirlerde her birini, Medineli Ensardan biri ile kardeş ilan etti. Hz. Ali’yi de kendisine kardeş seçti. Bu kardeşlik sayesinde ensar, muhacirlerle evlerini, bağlarını, bahçelerini paylaştılar. Yıllardır birbirleriyle çatışma hâlinde olan Evs ve Hazreç kabileleri barıştı.

Aslen Horasan kökenli olup Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Alevî-Bektâşî Müslüman Türkmen halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan, onları hem ekonomik hem de ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir. Bu yapı içindeki gençler yoksula yardım etmiş ve Allah'ın rızasını kazanmak için mücadele etmişlerdir. Günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevi olan bu yapılanma iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir.

• Kur’an’da yazılanların ya da hadislerin dışında hiçbir şey yoktur. Her konunun çözümü için gerekli olan şeyler bu ikisinde vardır.
• Kitap ve sünnette kesin bilgi yoksa karşıtı bulunmayan sahabe sözü dikkate alınır.
• Allah tarafından gönderilen haber doğrultusunda kesin bir kanıt yok ise kıyas ön planda tutulur. Kıyas en son başvurulan bir tercihtir.
• Bu mezhebin kurucusunun en önemli hadis eseri “Müsned” dir.