Ünite Tekrar Testleri - 4

Türk devletleri hızlı bir şekilde İslam inancını kabul etmeye başlamışlardı. Bu devletlerden birisi de Karahanlılardır. Karahanlıların Orta Asya’daki Müslüman olmayan Türk bölgelerinde göstermiş oldukları faaliyetler doğuda da İslam’ın itibar kazanmasını sağladı. Özellikle gözettikleri güzel üslup, tatlı dil pek çok Türk devletinin İslam’ı kabul etmesinde etkili olduğu söylenebilir.

Maturidilik İslam dünyasından en çok kabul edilen İtikadi mezheplerden birisidir. Kurucusu İmam Maturididir. Yazmış olduğu................... adlı eseri onun önemli çalışmasıdır.

Emeviler döneminde İslam’ı tanıyan ve bilen Türklerin Müslüman olması yaklaşık üç asrı geçen bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Bazı Emevi yöneticilerinin Türklere karşı uygulamış olduğu olumsuz siyaset onların İslam’a girmelerini maalesef yavaşlatmıştı. Ancak başta Ömer b. Abdülaziz olmak üzere diğer Emevi halifeleri bu olumsuz siyasete son vermiş ve Türklere karşı olumlu davranılmasını istemişlerdir. Emeviler, 706 yılında Buhara’da ilk camiyi yaptırmış aynı zamanda Buhara ve Semerkant gibi büyük şehirlere Müslüman Arapları yerleştirerek bölgedeki Türklerin İslam'ı öğrenmelerini sağlamışlardır. Bu bölgelerde İslam’ın bütün insanlık için gönderildiği vurgulandı, güzel ahlak esasları büyük bir hassasiyetle yaşatıldı. Bu da Türklerin İslam’ı hızlı bir şekilde benimsemelerini sağladı.

Metinden;

I. Olumsuz siyaset ve yönetim İslam dininin insanlar arasında yayılmasını engeller.
II. İnsanları güzel ahlak ile İslam’a davet etmek etkili irşat yöntemlerinden birisidir.
III. Türkler, Emevi yöntemi altında her zaman huzurlu bir yaşam sürmüşlerdir.

Ahilik teşkilatı hakkında;

I. Fütüvvet öğretisini esas almışlardır.
II. İhtiyaç sahiplerine yardımda bulunurlardı.
III. Meslek sahibi olanlara iş yeri açarlar, meslek sahibi olmayan için ise meslek edinme eğitimi verirlerdi.
IV. Cami, medrese ve zaviye inşa edilmesinde faaliyet gösterdiler.
V. Devletin padişahtan sonraki yönetimini ele aldılar ve zaman içerisinde padişahın otoritesini ele geçirdiler.

Anadolu, Balkan ve Horasan’da Türkler arasında İslam’ın kabul edilip yayılmasında, İslamlaşmasında;

I. Ribat
II. Fütüvvet Teşkilatı
III. Ahilik Teşkilatı

• Abbasi yöneticilerinin Türklere karşı gösterdikleri olumlu yaklaşımlar
• Mutasavvıfların, Türklerin bulundukları bölgede güzel ahlak çerçevesinde İslam’ı yayma faaliyetleri
• Türklerin ahiret inancı gibi bazı inanışlarının İslam’daki inanç ilkeleri ile uyumluluk göstermesi

Din birey ve toplumlara yön veren, onların şekillenmesini sağlayan olguların başında gelir. Bir milletin ayakta kalabilmesi, birlik ve beraberlik içinde geleceğe adım atabilmesi için toplumun benimsediği inanç ve değerler önemli bir etkiye sahiptir. Buna örnek olarak Türk milletini gösterebiliriz. Kabul ettikleri İslam dinini yaşamlarının merkezine alan Türkler, günümüze kadar varlıklarını korumuşlar, birlik ve beraberlik içinde büyük başarılara imza atmışlardır.

“Başka kavimlerin Müslüman iken de ana, baba ve yakınlarıyla ilişkilerini kesmedikleri çok defa görüldüğü ve samimi bir Müslüman olmak için uzun bir zamana ihtiyaç hasıl olduğu halde Türkler Müslüman olduktan sonra Müslümanlığa öyle sarıldılar ki, bir daha adlarını, yerlerini ve yakınlarını hatırlamazlar; Hiçbir Türk’ün dinden döndüğü de görülmemiştir.” (Osman Turan, Selçuklular ve İslamiyet, s. 37.)