10. Sınıf: Felsefe - 2. Ünite : Felsefe ile Düşünme - Test Soruları
TestSorular'da sadece oturum açmış öğrenciler çözdükleri testlerden puan kazanabilir.
Yok benim amacım puan toplamak değil sadece kendimi geliştirmek istiyorum diyorsan, sorular seni bekliyor.
I. İki öncül önermeden zorunlu sonuç çıkarmadır.
II. Doğru ya da yanlış bir yargı bildiren cümlelerdir.
III. İnsanın, olay, varlık veya ortaya atılan düşüncelere dair bir anlayış geliştirmesidir.
IV. Doğru kabul edilen yargılara dayanarak onlardan yeni yargılar çıkarma işlemidir.
Descartes, “Aklın idaresi İçin Kurallar” adlı eserinde, en
karmaşık ve bulanık bilgilerimizden ancak bu yöntemle en
basit, yalın bilgilere gidileceğini göstermiştir. Karmaşık olanı
parçalara ayırarak, parçaların açıklığını ve kesinliğini göstermek
daha kolaydır. Bu nedenle Descartes bu yöntemi, felsefenin
ve bilimin doğru, açık ve seçik bilgi elde etme yöntemi
olarak kabul etmiştir.
Tümevarım, değişik tekil durumlardan ve deneylerden kalkarak
genel sonuçlara varmaktır. Örneğin bir kaç tekil olgu
sayarak, genel sonuç çıkarmak bir tümevarım yöntemidir.
“Tüm A’lar B ve tüm B’ler C olursa; zorunlu olarak tüm A’lar
C’dir” . önermesi tümdengelimsel bir akıl yürütme biçimidir.
Önermeler yargının niceliği bakımından tekil, tikel ve tümel
olarak üçe ayrılır. Yargının niteliği bakımından da olumlu ve
olumsuz olarak ayrılmaktadırlar.
Bütün köpekler dört ayaklıdır.
Bazı dört ayaklılar attır.
O halde bazı atlar köpektir.
Tümdengelim ve tümevarımın dışında felsefe farklı yöntemler
de kullanmalıdır. Tümdengelim ve tümevarımın yöntemleri
temelde özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü halin imkânsızlığı
ilkelerini kabul eder. Tümdengelim ve tümevarım düşünme
biçiminde, düşüncenin nesnesi hep aynı kalan bir özün varlığını
var saymaktadır. Fakat gerçek kendini devingenlik, farklılık
ve çelişkide de verebilir.
Önerme sadece yargı bildiren ifadelerden oluşur. Dolayısıyla
her cümle önerme olamaz.
Bir görüşün güçlü olması, o görüşü ortaya koyan argümanların
geçerliliğine bağlıdır. Argümanların geçerliliği öncülerin
doğru ve tutarlı olması ile birlikte, çelişki barındırmamasına
da bağlıdır. Bu durum önermelerin içerikleri kadar argümanların
akıl ve mantık kurallarına uygunluğunu da gerektirir.
Geçerlilik, argümanın sonucunun doğru olması için, öncülerin
zorunlu olarak doğru olmasını gerektirdiği gibi sonucun
öncelerden zorunlu olarak çıkması anlamına da gelir.
Buna göre bir argümanın geçerliliği;
I. Akıl ve mantık ilkelerine dayanmasına
II. Gerçekle olan ilişkisine
III. Öncüllerden en az birinin tutarlı olmasına
IV. Sonucun öncüllerden zorunlu olarak çıkıyor olmasına