Ünite Tekrar Testleri - 9

“Renk örü hastalığı X kromozomunda resesif bir alel ile kalıtılır. Aşağıdaki soyağacında renk körü bireyler taralı olarak belirtilmiştir. Numaralandırılan bireyler ile ilgili herhangi bir test yapılmadığından renk körü olup olmadıkları bilinmemektedir.

Buna göre, numaralandırılan bireylerden hangilerinin teorik olarak kesinlikle renk körü olduğu söylenebilir?”

Mayoz bölünme sırasında;

I. homolog kromozomlar arasında karşılıklı parça değiş tokuşu,
II. homolog olmayan kromozomlar arasında karşılıklı gen aktarımı,
III. kardeş kromatitlerin ayrılmadan aynı hücreye geçmesi,
IV. homolog kromozomların ayrılmadan aynı hücreye geçmesi

Alyuvar hücre zarında bulunan glikolipit çeşitleri, ABO karakteri açısından kan grubumuzu belirleyen antijen çeşitleridir. Hemen hemen her insanın alyuvar hücre zarında lipit tabakaya bağlı H karbonhidratı vardır. H karbonhidratına bağlı şeker çeşitleri ise farklı kan gruplarını oluşturur. Hücre zarında sadece H karbonhidratı bulunduran insanlar 0 kan grubu, H karbonhidratına bağlı galaktoz bulunduran insanlar B kan grubu, H karbonhidratına bağlı N-asetil galaktozamin bulunduran insanlar ise A kan grubundan olurlar. Bazı insanlar H karbonhidratı üretiminden sorumlu enzimlerinin yapısı bozuk olduğu için H karbonhidratı üretmezler. Dolayısıyla hücre zarında H karbonhidratı olmadığı için galaktoz ve N-asetil galaktozamin şekerlerini de bağlayamazlar. Bu tip kan grubuna Bombay denir.

Hemofili ve renk körlüğü X kromozomuna bağlı resesif alellerle aktarılan kalıtsal hastalıklardır. Aşağıdaki soyağacında yatay çizgiler renk körlüğünü, dikey çizgiler ise hemofili hastalığını göstermektedir.

Soyağacına göre,

I. 1 numaralı birey renk körlüğü alelini sadece babasından almıştır.
II. 2 numaralı bireyin annesi hemofili taşıyıcısıdır.
III. 3 numaralı bireyin babası X kromozomunda hem hemofili hem de renk körlüğü alellerini bir arada taşır.
IV. 4 numaralı bireyin X kromozomunda bu iki karekteri kontrol eden alellerden biri baskın diğeri ise çekiniktir.
V. 5 numaralı bireyin oluşabilmesi için annesinden gelen yumurtanın rekombinant olması gerekir.

Aşağıdaki soyağacında miyop görme kusuruna sahip bireyler koyu renkle belirtilmiştir.