Ünite Tekrar Testleri - 1

I. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti’nde görülen,
• Kuvay-ı Milliye birliklerinin oluşturulması,
• Millî Cemiyetlerin kurulması

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın,

I. Anadolu sınırları dışında kalan Osmanlı askerleri en yakın itilaf Devletleri komutanlıklarına teslim olacaktır.
II. Anadolu’da güvenliği tehlikeye düşüren bölgeler İtilaf orduları tarafından işgal edilecektir.
III. Osmanlı orduları terhis edilecek, savaş araç gereçlerine itilaf Devletleri el koyacaktır.

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın,

I. Haberleşme ve ulaşım araçlarına el konacaktır.
II. Güvenliği tehlikeye düşüren yerler işgal edilebilecektir.
III. Osmanlı orduları terhis edilecektir.

İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’ni savunmasız ve korunmasız bırakmak, böylece işgallerini kolaylaştırmak istemişlerdir.

Buna göre İtilaf Devletleri amaçlarına ulaşmak için,

I. Osmanlı ordularının terhis edilmesi.
II. Osmanlı Devleti’nin elinde bulunan esirlerin serbest bırakılması.
III. Tüm liman ve tersanelerin kontrol altına alınması.
 

I. Dünya Savaşı sırasında görülen,
I. Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi,
II. ABD’nin savaşa girmesi,
III. Rusya’nın savaştan çekilmesi

VVİlson ilkelerinin Osmanlı Devleti’ni ilgilendiren maddesiyle; Osmanlı Devleti’nde Türklerin oturdukları bölgelerde Türklere kesin egemenlik hakkı tanınmış ve Türk egemenliği altında bulunan diğer milletlere de çoğunlukta oldukları yerlerde kendi kendilerini yönetme hakkı verilmiştir.

Bu durumun ortaya çıkardığı sorunlar arasında yer alan,

I. Samsun’da Rumların Türklere saldırması,
II. İzmir’in Yunanlarca işgal edilmesi,
III. Doğu Anadolu’da kurulacak Ermeni devleti için altı vilayetin belirlenmesi

12 Ekim 1919’da hazırlanan Amiral Bristol Raporu’na göre,

• Ateşkesten sonra İzmir ve yöresinde Hristiyan halkın hayatının tehlikede olduğuna dair barış konferansına yanlış bilgi verilmiştir. Bu bilgiyi vermiş olan hükümetler ve kişiler sorumludur.
• İzmir havalisinin, milliyet prensiplerine göre, Yunanistan’a katılması söz konusu olamaz. Çünkü bu yerlerde Türk nüfusu çoğunluktadır.

Buna göre,

I. VVİlson ilkeleri’ne aykırı hareket edildiğinin belgelenmesi,
II. işgal gerekçelerinin çürütülmesi,
III. raporun ortaya koyduğu gerçeklere göre hareket edilmesi

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın bazı hükümleri, Osmanlı ekonomisi üzerinde itilaf Devletleri’nin etkisini artırır niteliktedir.

Buna göre, Mondros Ateşkesi’nin,

I. Toros tünelleri ve ülkedeki bütün demir yolu ağları itilaf Devletleri tarafından işgal edilebilecek.
II. Osmanlı Devleti’nin elindeki bütün itilaf esirleri ve Ermeni esirleri serbest bırakılacak.
III. itilaf Devletleri gerektiğinde Türk ticaret gemilerini kendi ihtiyaçları için kullanacak.

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın bazı maddeleri şunlardır:
• Güvenliği tehlikede olan yerler, güvenliği sağlamak amacıyla İtilaf Devletleri tarafından işgal edilebilecektir.
• Osmanlı orduları terhis edilecek, silahları İtilaf Devletleri’ne teslim edilecektir.

Bu maddelere bakılarak,

I. işgallere karşı direniş örgütleri oluşturulmuştur.
II. Anadolu toprakları savunmasız bırakılmıştır.
III. işgallere yasal dayanak oluşturulmuştur,