Ünite Tekrar Testleri - 6

Mustafa Kemal’in 24 Nisan 1920’de BMM’ye verdiği önergede,
• Geçici olmak kaydıyla bir hükümet başkanı tanımak veya padişah kaymakamı (vekili) atamak doğru değildir.
• Mecliste toplanan ulusal iradeyi vatanın geleceğine hakim kılmak temel esastır. BMM’nin üstünde güç yoktur. demiştir.

Buna göre Mustafa Kemal ile ilgili,

I. BMM’nin kararlarını bağımsız bir şekilde almasına önem vermiştir.
II. Ulusal iradenin güçlü ve etkin olmasını istemiştir.
III. Osmanlı yönetimini yok saymıştır,

Son Osmanlı Mebuslar Meclisi’nde alınan Misak-ı Milli ile ulusal güçler İstanbul’da siyasi bir zafer kazandılar. Ulusal güçlerin bu etkinliğinin İstanbul üzerinde de hissedilmesi başta İngilizler olmak üzere İtilaf Devletleri’ni rahatsız etti. Bunun üzerine İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgal ettiler ve Mebusan Meclisi’ni dağıttılar.

I. BMM’de alınan “Padişah ve Halife içinde bulunduğu baskı ortamından kurtulduktan sonra meclisin düzenleyeceği yasaya uygun esaslar içinde durumunu alır.” kararı,
I. Saltanatın kaldırılacağına işaret etmiştir.
II. Ulusal egemenlik kurumu saltanat ve halifelik makamının üstünde bir güce sahip olduğunu ortaya koymuştur.
III. Yeni Türk Devleti laiklik anlayışını benimseyerek kurulmuştur.

I. Amasya Genelgesi
II. Erzurum Kongresi
III. Temsil Heyeti'nin oluşturulması
IV. BMM’nin açılması
V. Saltanatın kaldırılması

I. BMM, ihtilal meclisi olma özelliğine sahiptir.

Bu duruma BMM’nin,

I. yeni bir hükümet kurması,
II. Misak-ı Milli'yi gerçekleştirme kararı alması,
III. egemenliğin millete ait olduğunu belirtmesi,
IV. meclis hükümeti sistemini benimsemesi

Misak-ı Milli’nin ilanından sonra itilaf Devletleri İstanbul’u resmen işgal edip Mebusan Meclisi’ni de dağıtınca Ankara’da bulunan Mustafa Kemal siyasi, askerî ve ekonomik olarak bazı önlemler almıştır.

Mustafa Kemal son Osmanlı Mebuslar Meclisi'ne katılacak olan Anadolu Hareketi yanlısı milletvekillerinden mecliste Müdafaa-i Hukuk Grubu oluşturmalarını istemiştir. Mustafa Kemal’in bu isteği,

I. hükümette değişiklik yapılmasını sağlamak,
II. ulusal bağımsızlıkla ilgili kararlar almak,
III. güçler birliğini sağlamak amaçlarından hangilerine yöneliktir?

Osmanlı Devleti’ndeki Kanun-u Esasi’ye göre uluslararası barış antlaşmaları Mebusan Meclisi tarafından onaylanmak zorundaydı. Ancak Sevr Antlaşması’nı padişahın başında bulunduğu “Saltanat Şurası” adı verilen bir kurul onaylamıştır.

Buna göre,

I. Osmanlı Devleti'ndeki anayasa hükmüne aykırı davranılmıştır.
II. Sevr Antlaşması hukuki geçerliliğini kaybetmiştir.
III. Osmanlı yönetimi Misakı Millî’yi tanımadığını kanıtlamıştır,

İlk BMM’nin,

I. güçler birliği sistemini benimsemesi,
II. milletvekillerinin meslek dağılımının çeşitlilik göstermesi,
III. savaş döneminde kanunlar çıkarması

İstanbul’da açılan son Osmanlı Mebusan Meclisi’ne katılan direniş yanlısı milletvekilleri, Mustafa Kemal’in istediği isimle bir grup kurmamışlar, başka bir gruba katılarak çalışmalar yapmışlardır.