Ünite Tekrar Testleri - 3

I. Canımızın istediği her şeyi istediğimiz ölçüde yiyip içebiliriz.
II. Yemekten önce ve sonra ellerimizi yıkamalıyız.
III. Acele etmeden yemeliyiz.
IV. Yemeği yapan büyüklerimize “Ellerinize sağlık.” demeliyiz.

“Artık Allah’ın size helal ve temiz olarak verdiği rızıklardan yiyin. Eğer yalnız ona ibadet ediyorsanız Allah’ın nimetine şükredin.” (Nahl suresi, 114. ayet.)

Atalarımız yaşadıklarından yola çıkarak birçok özlü söz sarf etmiştir. Bu özlü sözlere atasözü denilmektedir. Atalarımız konuşma adabı ile ilgili olarak da birçok söz söylemiştir.

Sofra adabından bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Sofraya “Bismillah.” diyerek oturmak ve “Elhamdülillah.” diyerek kalkmak
• Yemekten önce elleri yıkamak
• Yemeğe önce yaşça büyük olan kişilerin başlamasını beklemek
• Yemeğe Ayet-el Kürsi ile başlamak
• Tıka basa yemeyip henüz iştahımız varken sofradan kalkmak
• Yemeğimiz bittikten sonra diğerlerini beklemeden hemen sofradan kalkmak
• Yemeği yapan aile büyüklerimize “Ellerinize sağlık.” demek.

Sofra adabı deyince aklımıza yeme ve içme sırasında uyulması gereken kurallar gelir. Bu kuralların oluşmasında inancımızın, gelenek ve göreneklerimizin önemli bir yeri vardır.

Amr bin Ebû Seleme şöyle anlatmıştır:

“Ben Allah Resulü’nün terbiyesinde ve himayesinde olan bir çocuktum. Elim yemek tabağının her yerine uzanıyordu. Bu durumumu gören Peygamberimiz bana: “Besmele çek, sağ elinle ve önünden ye.” buyurdu.

Konuşurken konuşma adabına uymamız gerekmektedir. Peygamberimiz, konuşma adabı konusunda bazı tavsiyelerde bulunmuştur.

• “İlk sözü büyüğe bırak, ilk sözü büyüğe ver!”
• “Her kim Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsa ya hayır konuşsun ya da sussun.”

Allah’ın insanlara verdiği birçok nimet vardır. Konuşmak da Allah’ın verdiği nimetlerden biridir ve biz insanları diğer canlılardan ayıran özelliklerin başında gelir. İnsana verilen konuşma nimeti, diğer nimetlerde de olduğu gibi rastgele kullanılmamalı, belirli kurallarla konuşma adabına dikkat edilmelidir.

Buna göre;

I. kaba ve kırıcı ifadeler kullanmamak,
II. insanlara kibar bir şekilde hitap etmek,
III. başkalarına konuşma hakkı tanımamak,
IV. konuşurken yalan söylemek

Yemek yerken uyulması gereken nezaket kurallarına “Sofra adabı” denir. Sofra adabına uygun bir şekilde hareket etmek Allah’ın (c.c.) verdiği nimetlere değer vermek ve ona şükretmek demektir. Aynı zamanda bu kurallara uymak hem sağlık açısından hem de nezaket kuralları açısından önemlidir.

Bu kurallardan ilki yemekten önce ve sonra elleri yıkamaktır. Sağlık açısından bu davranışı Peygamberimiz de (s.a.v.) tavsiye etmiştir. O, yemekten önce ve sonra ellerin yıkanmasının yemeğin bereketini artıracağını belirtmiştir.