Divan Şiiri - 2

I. Öğüt niteliği taşıyan kitaplardır.
II. Ahiliğin kurallarını ve teşkilatın özelliklerinin anlatıldığı eserlerdir.
III. Padişah çocuklarının doğumlarını, sünnetlerini ve düğün törenlerini anlatan eserlerdir.
IV. Savaşları, fetihleri ve zaferleri konu edinen eserlere verilen isimdir.
V. Elçilerin gittikleri ülkelerin siyasi kültürel ve ekonomik özelliklerini anlattıkları gezi notlarından oluşur.

I. “Şairler Sultan” unvanı almış, büyük bir şairdir. Nazire ve tarih düşürmede ustadır. Fatih Sultan Mehmet ile arası açılınca yazdığı “kerem” redifli kasideyle idamdan kurtulmuştur.
II. Asıl mesleği de hekimlik olan şairin adı Hekim Sinan’dır. Gazelleriyle de bilinen şair asıl şöhretini ilk fabl örneği sayılan mesnevisiyle sağlamıştır.
III. Hüzün ve aşk şairi olarak bilinen sanatçı, şiirlerini Azeri TürkçesiyIe yazmıştır. Kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikâyet etmek için yazdığı mektubu edebiyatımızdaki en ünlü yergilerden biridir.
IV. 16. yüzyılda yaşayan sanatçının gazel ve kasidelerinde rindane ve âşıkane bir hava görülür. Sosyal aksaklıkları işleyen “Terkib-i Bendi'' ünlüdür.
V. Mahallileşme akımın en güçlü temsilcisi sayılan şair, Lale Devri’nin güzelliklerini anlattığı şarkılarıyla zevk ve eğlence şairi olarak anılmıştır.

I. Gül hâra düştü sîne-figâr oldu andelib Bir hâra baktı bir güle zâr oldu andelîb (andelip: bülbül) Nâili
II. İçmek ister bülbülün kanın meğer bir reng ile Gül budağının mizacına gire kurtara su Fuzuli

Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:

I. Velhasılı Nesimi sen kendimi âleme faş eyleme
   Köpeği hamama sokup yumanın faydası ne
II. Ey gönül el aynasına bakmanın faydası ne
   Sermayeden zararın var satmanın faydası ne
III. Kendin kadrin bilmeyen ne bilir dostun kıymetin
    Merkebin boynuna cevahir takmanın faydası ne

I. beyit

Olmadı tenhâca bir işret çemende yâr ile
Üstüme göz dikti nergisler nigehbân oldu hep

(Yâr ile çimenliğin tenha bir yerinde işret edemedik.
Nergisler üstüme göz dikti, hep gözetleyici oldu.) Laedrî

II. beyit

Gül hasretinle yollara tutsun kulağını
Nergis gibi kıyâmete dek çeksin intizâr

(Gül hasretinle yollara tutsun kulağını.
Nergis gibi kıyamete kadar beklesin.) Bakî

Ezelden şah-ı aşkın bende-i fermanı yüz cana
Mahabbet mülkünün sultan-ı alişanı yüz cana

İnsana, yaşam tecrübesine dayalı, doğruyu ve güzeli göstermeyi amaçlayan gazel türüdür. Hakimane şiir de denilen bu akım; düşünceye ağırlık veren, okuyucuyu düşündürmeyi, aydınlatmayı amaçlar. --- bu türdeki gazelleriyle ün salmıştır.

Ölen kişinin iyiliklerini, yiğitliklerini anlatan şiirlere İslam öncesi Türk edebiyatında --- halk edebiyatında --- divan edebiyatında ise --- denmektedir.

- Surname
- Mersiye
- Tezkire
- Fabl