Divan Şiiri Temsilcileri - 1

18. yüzyıl divan edebiyatının önde gelen isimlerindendir. Edebiyatımızda mahallileşme akımının temsilcilerindendir. Şiirlerinde halkın dilini, halka özgü deyimleri, söyleyişleri kullanmıştır. İstanbul hayranı olan şair, şarkı türünün en önemli ismidir. Aşk, tabiat, dünya sevgisi, rindane yaşam gibi konuları sıklıkla işleyen şair dini konulara hiç   yer vermemiştir.

Garibnâme dinî-tasavvufi konulu bir mesnevi olup halka tasavvufu öğretmek amacıyla yazılmıştır. Bu eser, aynı zamanda Türk edebiyatının ilk büyük telif mesnevisidir. Ayrıca 14. yy. Anadolu Türkçesinin özelliklerini taşıması bakımından dil çalışmaları için önemlidir.

14. yy. divan edebiyatı sanatçılarındandır. İslami ilimlerin yanında tıp, astronomi, geometri alanlarında da bilgi sahibidir. İskendermame adlı mesnevisi vardır. Ayrıca Cemşidü Hurşid adlı aşk konulu mesnevisi vardır.

I. Divan şiirinin kaside üstadıdır. Methiye ve fahriyeleriyle ünlüdür.
II. Hakimane (Hikemi) şiirin kurucusu ve en büyük temsilcisidir.
III. Düşünce ve tasvirlerle örülü yoğun bir hayal gücü barındıran Sebk-i Hindî'nin edebiyatımızdaki temsilcisidir.
IV. Lale Devri’nin zevk ve eğlence şairi, mahallileşme akımının en güçlü ismidir.

- Horasan Türklerinden olan sanatçı, din ve tasavvufun yaygın olduğu bir dönemde din dışı, aşk ve şarap şiirleri yazmış, İran edebiyatı etkisiyle tasavvufa hiç yer vermemiştir.
- III. Alâeddîn Keykubâd'ın teşvikiyle 20.000 beyitlik Farsça bir mesnevisi Selçuklu Şehnamesi olduğu söylenir fakat bu eser günümüze ulaşmamıştır.
- Bilim dünyasına ilk kez Fuad Köprülü tarafından tanıtılan sanatçı divan edebiyatının ilk şairi kabul edilir.

Divan edebiyatının son büyük şairidir. Süslü ve söz sanatlarıyla yüklü ağır ağdalı bir dili vardır. Düşünce ve tasavvurlarla örülü yoğun bir hayal gücüne sahip olan şairin şiirlerinde musiki önemli bir tutar. Sebk-i Hindi üslubunun edebiyatımıza uygulayan şairin en önemli eseri Hüsn-ü Aşk adlı mesnevisidir. Ayrıca bir de Divan'ı vardır.

- Saraydan uzakta, Kerbela'da yaşamıştır. Türbedarlık yapmış, iyi bir eğitim görmüştür.
- Divan edebiyatının en büyük aşk ve ızdırap şairidir. Mutluluğu istemez, aşk acısını, derdi, üzüntüyü arar. Beşeri aşktan ilahi aşka geçer.
- Gazel şairi olarak bilinir. Özellikle âşıkane gazelleri meşhurdur.
- Şiirlerini Azeri Türkçesi ile yazmıştır, dönemine göre dili sadedir.

Yaklaşık üç bin (3000) gazeliyle Türk edebiyatının en çok gazel yazan şairidir, Beyazıt Camii çevresinde açtığı ayakkabıcı dükkânında remilcilik de yapmıştır. Daha sonra para karşılığı şiir yazmaya başlamış ve burası Baki'nin de geldiği, genç şairlerin yetiştiği bir edebî okul hâline gelmiştir. Divanının yanında Şem ü Pervane, Ahmed ü Mahmud, Ferruhname adlı mesnevileri vardır. Ayrıca Edirne Şehrengizive Siyer-i Nebi eserleri vardır.

Ey pây-bend-i dâm-geh-i kayd-ı nâm u neng
Tâ key hevâ-yı meşgale-i dehr-i bî-direng

(Ey, ayağı şan şöhret endişesi tuzağına bağlı kişi; bu, dursuz duraksız dünyanın işleri ile uğraşma sevdası daha ne kadar sürecek?)

dizeleriyle başlayan mersiye, edebiyatımızdaki en ünlü mersiyelerdendir. Eser Kanuni’nin ölümü üzerine, terkibibent biçiminde yazılmıştır. Orijinal ismi Mersiye-i Hz. Sûleyman Han'dır.