Söz Sanatları - 3

Ah, bu türküler
Türkülerimiz
Ana sütü gibi candan
Ana sütü gibi temiz
Türkülerde tüter dağ dağ, yayla yayla
Köyümüz, köylümüz, memleketimiz

Benzetmenin “benzeyen, benzetilen, benzetme yönü ve benzetme edatı” olmak üzere dört öğesi vardır. Örneğin “gül gibi kırmızı yanaklar” ifadesinde, “gül, benzetilen” , “yanak, benzeyen” , “kırmızı, benzetme yönü” , “gibi, benzetme edatı”dır.

Güneş sağlığın temeli
İyi gıdalar yemeli
Makine gibidir vücut
İyi koru, çok temiz tut

Yalnız arabacının dudağında bir ıslık
Bu ıslıkla uzayan, dönen kıvrılan yollar
Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar
Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu.

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum
Ben köy öğretmeniyim, bir bahçıvanım
Ben bir bahçe suluyorum gönlümde
Kimse bilmez, kimse anlamaz dilimden
Ne güller fışkırır çilelerimden

Benzetme, bir varlığın özelliğini nitelik bakımından üstün olan başka bir varlıktan yararlanarak anlatma sanatıdır.

Annem, melek gibi temiz ruhlu, cana yakın bir insandı. (II) Kimi görse yardıma muhtaç, hemen varırdı yanına, derdine derman olmaya çalışırdı. (III) Ömrü hayatımca ağzından bir çift kötü söz çıktığını duymadım. (IV) Kızsa bile sesini yükseltmez, yapılan yanlışı göstermeye çalışırdı.

Sanki gelin gibi allanıp pullanmış
Gökte ne hoş süzülüşü var uçurtmaların
Artık yere inmek istemez hiçbiri
Uçurtmalar, arkadaşı olmuş rüzgârın

(I) Deniz ve ailesi pikniğe gitmişlerdi. (II) Annesi masayı kral sofrası gibi donattı. (III) Bu arada babası da mangalı yakmış, etleri kızartmaya başlamıştı bile. (IV) Deniz, yemekler hazırlanırken etrafta ne var, ne yok diye merak edip doğayı keşfe çıktı.