Mikroskobik Canlılar - 2

Su ayıları, tardigradlar olarak da bilinen mikroskobik canlılardır. -270°C ile 150°C arasındaki sıcaklıklarda, su ve oksijenin olmadığı ortamlarda ve hatta uzay boşluğunda bile yaşayabilmektedirler. Ama genellikle ıslak, yosun gibi nemli ortamlarda yaşarlar.

Deniz Öğretmen, mikroskop yardımıyla öğrencilerine su ayılarını göstermek istemektedir. Bunun için biriktirdiği yağmur suyunu ve deniz kenarından alarak kuruttuğu, havası boşaltılmış poşette sakladığı yosun parçasını sınıfa getirmiştir. Yosunu önce kurutup sonra havasız ortamda bekletmesi diğer mikroskobik canlıların sayısını azaltarak, su ayılarını görüntülemeyi kolaylaştırmıştır.

Deniz Öğretmen, cam kaba biraz yağmur suyu ve yosun koyduktan sonra mikroskop ile incelediğinde yukarıdaki görüntüleri elde etmiştir.

Merve sınıfta yapacağı sunum için 1. görseli, Ziya ise 2. görseli kullanıyor.

Erdem Öğretmen 5-A sınıfı ile mikroskobik canlı gözlemi yapmak amacıyla okulun bahçesinde bulunan tavuk kümesinden su örneği almıştır. Daha sonra bu örneği laboratuvarda mikroskop kullanarak incelemiştir.

Mantarlar sıcak ve nemli ortamlarda hızlıca çoğalır.

Özdeş özelliklere sahip üç dilim ekmek, belirtilen ortamlarda 3 gün bekletiliyor.

Üç gün sonra ekmek dilimleri üzerinde farklı miktarlarda yeşillenmeler olduğu gözlenmiştir.

Geçmişte bilim insanları yaptıkları gözlemler sonucu canlıları sadece bitki ya da hayvan olarak gruplandırdılar. Zamanla canlıların benzer ya da farklı özelliklerinden yararlandılar ve canlıları sınıflandırdılar.

Aşağıdaki şemada canlıların sınıflandırılması verilmiştir.

Şapkalı mantarlar kendi içerisinde zehirli ve zehirsiz olmak üzere ikiye ayrılır. (1) Bu nedenle dikkatli bir şekilde toplanması gerekir. Türkiye ve Dünya genelinde yenilebilir ve yetiştirilebilir mantar çeşitleri şunlardır: Kültür mantarı. Peştik mantarı. Sığır Dili mantarı, Çam Kabara mantarı, Tirmik ve Cincile mantarı. Mantar üretimi ve ihracatı birçok ülkenin en önemli geçim kaynaklarından biridir. Bununla birlikte mantarlar çeşitlerine göre farklı iklim şartlarında yetiştirilebilir. (2) Bu nedenle bazı ülkelerde rahatlıkla üretilebilen mantar türleri, bazı bölgelerde hiç bulunmaz. Mantarlar sadece açık alanlarda değil soğuk hava deposu gibi kapalı alanlarda da kolaylıkla yetiştirilebilir. Bu bitkilerin üretiminin yaklaşık %80’i ışık almayan yerlerde yapılır. (3) Mağaralar ve bodrumlar hem Türkiye’de hem de diğer ülkelerde sıklıkla mantar yetiştirmek için kullanılan mekanların başında gelir. (4)

Mantarlar ile ilgili bilgilerin yer aldığı metindeki bazı cümlelerin altı çizilerek numaralandırılmıştır.

Merve’nin laboratuvarda mikroskop kullanarak incelemiş olduğu canlılar şekilde gösterilmiştir.

4

Bu canlıların genel özellikleri ile ilgili,

I. Bu canlılar çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük oldukları için ancak mikroskop gibi teknolojik araçlar yardımıyla incelenebilir.
II. Bu canlılar vücudumuza sadece nefes alıp verme esnasında ağzımızdan ya da burnumuzdan girebilir.
III. Bu canlılardan bazılarının varlığı yaşamın devamlılığı için şarttır; havada, suda, toprakta ve canlıların vücutlarında yaşayabilirler.

Aşağıdaki görsellerde mikroskobik canlıların gerçekleştirdiği bazı olaylar gösterilmiştir.