Geçmişten Günümüze Kültürümüz - 4

• Lidyalılar Kral Yolu’nun inşa edilmesinde etkili olmuştur.
• Hititler Kızılırmak çevresindeki verimli araziler üzerinde kurulmuştur.
• Sümerler ve Babiller Fırat ve Dicle nehirleri arasında kurulmuşlardır.
• Ege sahillerinde kurulmuş olan İyonlar, deniz ticareti yapmışlardır.
• Urartular kuruldukları yerlerde bol miktarda bulunan madenleri işlemişlerdir.

Yukarıda Anadolu ve Mezopotamya medeniyetlerine ait harita ve bazı bilgiler verilmiştir.

Bu harita ve bilgilere göre İlk Çağ medeniyetleri ile ilgili,

I. Medeniyetlerin ekonomik faaliyetlerinde kuruldukları yerler etkili olmuştur.
II. Hititlerin uzun süre tarih sahnesinde kalmasında tarım ile ilgilenmeleri etkili olmuştur.
III. Lidyalılar doğu ve batı arasındaki ulaşım imkanlarının gelişmesine katkı sağlamışlardır.
IV. Medeniyetler genelde su kaynaklarına yakın yerlere kurulmuşlardır.

Türkler gayet az yerler. Sofra zevkine pek az düşkündürler. Bir parça ekmekle beraber tuz, soğan ve yoğurt bulurlarsa yemek için başka şey aramazlar. Yoğurt hem besleyici hem de hazmı kolaydır. Kervansarayların hepsinde bu yoğurt mutlaka bulunur...”

(Busbecg, Türkiye’yi Böyle Gördüm, s. 24.)

Ege ve ailesi Ankara’dan Kars’a giden Doğu Ekspresi’ne binerek yolculuklarına başlamışlardır. Ege ve ailesi bu yolculukları sırasında Çifte Minareli Medrese, Erzurum Kongre Binası, Çıldır Gölü ve Ani Harabelerini ziyaret eşmişlerdir.

Buna göre Ege ve ailesinin bu yolculuğu ile ilgili,

I. Genel olarak batıdan doğuya doğru hareket etmişlerdir.
II. Tarihî ve kültürel açıdan önemli olan bazı yerleri ziyaret etmişlerdir.
III. Ziyaret ettikleri Çıldır Gölü, ülkemizin önemli doğal güzelliklerindendir.
IV. Yolculukları sırasında iklim ve yeryüzü şekilleri sürekli değişmiştir.

I. Kültürel öğelerimiz zaman içinde değişebileceği gibi değişmeden de devam edebilir.
II. İnsanlar dil yoluyla kültürlerini gelecek nesillere aktarabilirler.
III. Teknolojinin gelişmesi hem kültürün yayılmasına hem de değişmesine neden olabilir.

Özellikle kış mevsiminde yanımızdan eksik etmediğimiz kağıt mendillerin kullanımı çok eskilere dayanmıyor. Kağıt mendillerin yaygınlaşmasından önce renk renk, desen desen kumaş mendiller kullanılırdı.

Selamlaşmak Türk kültüründe çok önemli bir davranıştır. İnsanlar muhabbete başlamak için önce selâmlaşırlar. Selam şekli ve dili kişiden kişiye, yöreden yöreye farklılık gösterebilir. “Günaydın” , “merhaba” , “selâmün aleyküm” , “ iyi günler” , “ iyi akşamlar” , “ iyi geceler” gibi ifadeleri gün içinde çokça kullanırız. Günümüzde kullandığımız bu ifadelerin yanında geçmişte “esen” sözcüğü de kullanılırdı. 11. yüzyılda yazılan Divânü Lügati’t-Türk’te “ol esenledi” “o beni selamladı” “esen mü sen?” , “ iyi misin?” anlamında kullanılmıştır. Geçmişte selamlaşmanın kuralları da belirlenmişti. Küçük olan büyüğe, az olan grup çok olana, yürüyen oturana, at üzerinde bulunan yaya olana selam verirdi.

Caner, İzmir’in tarihi geçmişini merak etmektedir.

Dîvânü Lugati’t-Türk Kaşgarlı Mahmud tarafından 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür. Türkçenin bilinen en eski sözlüğüdür. Aynı zamanda o dönemde insan ve toplum yaşamıyla ilgili, ilgi çekici bilgiler vermektedir.