Sürtünme Kuvveti - 3

Aşağıda “Hava Direnci” konusu ile ilgili bazı öğrencilerin özdeş deney malzemeleri kullanarak yaptıkları tasarımlar hakkında bilgiler verilmiştir.

• Yıldız, yumurtayı pamuğa sarıp iple balonun ucuna bağlıyor.
• Bilge, yumurtayı pamuğa sarıp iki balonun ucuna bağlıyor.
• Cihan, yumurtayı alüminyum folyoya sarıp üç balonun ucuna bağlıyor.
• Bulut, yumurtayı pamuğa sarıp üç balonun ucuna bağlıyor.

Dört öğrenci şekildeki gibi yumurtaları, yerden 2 metre yükseklikteyken aynı anda serbest bırakıyorlar.

Özdeş; gazoz kapakları, ip, kutu ve farklı yüzeyler kullanılarak şekildeki düzenekler hazırlanıyor.

1. düzenekte kutu alüminyum folyo ile kaplanan yüzeye konurken; 2. düzenekte kutu zımpara ile kaplanan yüzeye konuluyor. Cisimler serbest bırakıldığında 1. düzenekteki gazoz kapağı ok yönünde harekete geçerken; 2. düzenekteki gazoz kapağı hareket etmiyor.

İlk insanlar kibrit ya da çakmak olmadan odun parçaları ile ateş yakmışlardır. Kuru odun parçalarını uzun süre birbirine sürtmüşler ve bir süre sonra odun parçaları alev almaya başlamıştır.

Bu olay ile ilgili,

I. Odun parçalarının pürüzlü olması odunun alev almasında etkilidir.
II. Odun parçalarının alev alması sürtünme kuvvetinin bir sonucudur.
III. Bu olayda hareket enerjisi ısı enerjisine dönüşmüştür,

Kenan özdeş arabaları aşağıdaki gibi farklı yüzeyler üzerinde iterek hareket ettiriyor. Arabaları yüzeylerde hareket ettirmek için asfalt yolda uyguladığı kuvvet en küçük, toprak yolda uyguladığı kuvvet ise en büyüktür.

Bir cisim bir yüzeyde hareket ettirildiği zaman, cisim ile yüzey arasında harekete karşı koyan ve cismin hareketini zorlaştıran bir etki olur. Bu etkiye ‘’sürtünme kuvveti'' denir.

Sürtünme kuvvetinin farklı yüzeylerdeki etkisi ile ilgili araştırma yapmak için aşağıdaki düzenekler hazırlanıyor.

Özdeş cisimler porselen ve asfalt yüzeylerde en küçük kuvvetler uygulanarak özdeş dinamometreler yardımıyla hareket ettiriliyor.

Saatte 500 km’lik hıza ulaşabilen Maglev trenlerinde tekerlek yoktur. Bunun yerine trende çok güçlü mıknatıslar bulunur. Bu mıknatısların etkisiyle tren ray üzerinde çok hafif yukarı kalkar ve raylı hat üstünde kayarak ilerler.

Gökyüzü dalışı sporcuları, yaklaşık 4000 metreye yükselen bir uçaktan kendilerini serbest düşecek şekilde aşağı bırakırlar. Belirli bir yüksekliğe kadar düştükten sonra paraşütlerini açan sporcular yere yavaş bir iniş gerçekleştirebilirler.