Isı ve Sıcaklık - 2

Sıcaklığı farklı olan iki madde birbirine temas ettiğinde aralarında ısı alışverişi gerçekleşir Isı veren maddenin sıcaklığı düşerken ısı alan maddenin sıcaklığı artar.

Araba motorunun soğutulması da bu prensibe göre çalışır. Sıcaklığı artan motorun çok ısınıp zarar görmemesi için içerisinde suyun yer aldığı bir soğutma sistemi kullanılır. Motora kapalı boru içerisinde gelen su, motorun etrafında dolanarak sıcak olan motordan ısı alır ve motorun çok ısınmasını engeller. Isı alan suyun sıcaklığı çok arttığından dolayı suyun soğuması için yine kapalı boru içerisindeki su, arabanın ön tarafında bulunan fan bölmesine gelir. Burada sıcak olan su daha soğuk olan havaya ısı vererek soğur. Tekrar motorun sıcaklığını düşürmek için motora doğru yoluna devam eder.

Üşüdüğümüzde tüylerimizin diken diken olmasının sebebi derimizdeki her bir kılın incecik bir kasa bağlı olması ve vücut ısı kaybettiğinde kılların tabanında bulunan bu kasların kasılmasıdır.

Buna göre,

I. Kişinin vücut sıcaklığından daha düşük sıcaklıktaki ortama girmesi
II. Kişinin vücut sıcaklığına eşit sıcaklıktaki ortama girmesi
III. Kişinin vücut sıcaklığından daha yüksek sıcaklıktaki ortama girmesi

Başlangıçta 30°C sıcaklıkta su bulunan K ve L kapları özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısıtılıyor.

Isı ve sıcaklık konusu ile ilgili aşağıda verilen labirent oyunu tasarlanmıştır.

Nasıl Oynanır:

• Hazırlanan kartlarda ısı ve sıcaklıkla ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

• Öğrenciler birinci karttan başlayarak labirentte yol üzerindeki kartları ısı (I) veya sıcaklığa (S) ait olma durumuna göre değerlendirip gideceği yöne karar verir.

Her öğrencinin ulaştığı çıkışlar labirent üzerinde gösterilmiştir.

Sıcaklıkları farklı iki madde temas ettirildiğinde sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye ısı akışı olur Isı akışı maddelerin sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder.

İçerisinde 50°C sıcaklığında su bulunan kap, 5°C sıcaklığında su bulunan daha geniş bir kap içerisine şekildeki gibi konuluyor.

Termometreler yardımıyla kapların içindeki suların sıcaklık değişimleri gözlemleniyor.

Isıca yalıtılmış ortamda bulunan kaplarda aynı sıcaklıkta farklı miktarlarda su bulunmaktadır.

Mehmet sıcaklığı farklı olan sıvıların karıştırılması sonucu ısı alışverişinin gerçekleştiğini göstermek için aşağıdaki deneyi yapıyor.

Deney: Farklı iki kapta bulunan eşit kütledeki X ve Y sıvılarını aynı kaba dökerek karıştırıyor. Termometrelerin gösterdiği değerlerden yararlanarak sıvılara ait aşağıdaki sıcaklık-zaman grafiklerini çiziyor.

Akvaryumda beslenen balıklar genellikle ekvatora yakın bölgelerdeki tatlı su balıklarıdır. Sıcak sularda yaşamaya alışkın olan bu balıklar düşük sıcaklıklarda yaşayamaz. Bu nedenle kış aylarında akvaryumun sıcaklığının düşmemesi için su ısıtıcıları kullanılır.