Ünite Tekrar Testleri - 12

Milletimiz arasından yetişen pek çok meşhur sanatçı, bestekâr ve müzik adamı vardır. Itrî, Dede Efendi, Tamburi Cemil Bey ve Hacı Arif Bey bunlardan bazılarıdır. Bu gibi sanatçılarımız yazıp besteledikleri ilahi, kaside, şarkı vb. eserlerinde pek çok dini içerikli kelime ve kavrama yer vermişlerdir. Bütün bunlar kültürün iki önemli öğesi olan din ve musiki arasında büyük bir etkileşim olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Şarkılarımız, türkülerimiz milletimizin inancını, değerlerini, duygu ve düşüncelerini yansıtan ezgiler içerir. Ayrıca şarkı ve türkülerimizde, kader, talih, cennet, Ali (Hz. Ali), Muhammed (Hz. Muhammed), hesap, mizan, yaradan, melek vb. pek çok dini içerikli kelime, isim ve kavram da yer alır.

Kültürümüzde doğrudan dinin etkisiyle yeni bir musiki anlayışı doğmuştur. Tasavvuf musikisi denilen bu alanda ilahi, kaside, naat, münacat gibi türler bulunur. Bunlardan ilahiler yüce Allah’ı ve peygamberleri övmek amacıyla yazılıp bestelenmiştir. Kasideler ise saygı duyulan insanları övmek için beyitler şeklinde yazılmış şiirlerdir. Kasideler de tıpkı ilahiler gibi çeşitli makamlarda okunabilir.

İnsanların kendilerini ifade etmede kullandıkları araçlardan biri olarak musiki, duygu ve düşüncelerin notalara dökülmüş şeklidir. Sanatçılar tarafından oluşturulan ve farklı tarzlarda seslendirilen eserler, toplumun ortak duygularını harekete geçirir ve onları birbirine yaklaştırır.

Bu bilgiden hareketle;

I. Musiki, duygu ve düşüncelerin notalara yansımasıyla anlamlı hale gelir.
II. Musikinin olmadığı bir hayatın anlamı bulunmamaktadır.
III. Musiki eserleri, toplumların duygularının yansıtılmasında rol oynar.

Dini musiki alanında yapılan çalışmalar, insanın huzur bulmasına ve kalp zenginliğine ulaşmasına vesile olur. Dini musikinin farklı türleri vardır.

• Farz namazlara durmadan önce okunur.
• Ezana göre biraz daha hızlı okunur.
• Evde de camide de okunabilir.

Musikimizdeki dinî motifleri gösteren en belirgin örneklerden biri hiç şüphesiz ki mevlittir. Mevlit, sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) doğumunu ve hayatını övgü dolu bir anlatımla dile getirir. Ülkemizdeki mevlit törenlerinde okunan Vesiletü’n-Necat adlı eser Süleyman Çelebi tarafından yazılmıştır. Kandil gecelerinde ve ölen aile bireylerini anmak için mevlit okutmak ülkemizde âdet hâline gelmiştir.

İLÂHÎ

Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni

Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni