Gölge - 2

Fen Bilimleri dersinde öğrenciler bahçeye çıkarak tam gölge oluşumunu incelemek istiyorlar.

Aşağıda masanın üzerinde duran bir bardağın gölgesi gösterilmiştir.

Şekildeki düzenekte perdede oluşan tam gölgenin büyüklüğü,

I. Cismin büyüklüğü
II. Cismin ışık kaynağına uzaklığı
III. Perdenin cisme uzaklığı

Öğretmenlerinin sorusuna bazı öğrenciler aşağıdaki gibi cevap veriyorlar.

Uykusu kaçan Naz gece lambasının ışığı ile yatak odasının duvarında gölge oyunu oynamaktadır.

Buna göre Naz;

I. Ellerini gece lambasına yaklaştırmalı
II. Ellerini duvara yaklaştırmalı
III. Gece lambasını duvara doğru yaklaştırmalı

Bir öğrenci özdeş ışık kaynağı, top ve perdeleri kullanarak yukarıdaki deney düzeneklerini kuruyor ve perdelerde oluşan gölgeleri inceliyor.

Buna göre bu deney ile ilgili,

I. Topun ışık kaynağına olan uzaklığı iki deney düzeneğinde de eşittir.
II. Düzeneklerde topun perdeye olan uzaklığı birbirinden farklıdır.
III. Topun perdelerde oluşan tam gölgelerinin büyüklüğü birbirinden farklıdır.

Film izlemek için sinema salonuna giden bir kişi en arkadaki koltuklardan birine oturuyor. Film başladığında filme geç gelen kişilerin projeksiyon cihazının önünden geçerken gölgelerinin perde üzerinde oluştuğunu gözlemliyor.

Projeksiyon cihazına yakın geçenlerin gölgelerinin büyük, perdeye yakın geçenlerin gölgelerinin daha küçük olduğunu gözlemliyor.

Kutay ışık kaynağı, opak cisim ve perde kullanarak aşağıdaki düzeneği hazırlıyor. Işık kaynağı, cisim ve perdeden yalnızca birinin yerini değiştirerek tam gölgenin büyüklüğündeki değişimi gözlemliyor.

Buna göre Kutay,

I. Işık kaynağı, opak cisme yaklaştığında gölgenin büyüklüğü arttı.
II. Opak cisim, ışık kaynağından uzaklaştığında gölgenin büyüklüğü arttı.
III. Perde, opak cisme yaklaştığında gölgenin büyüklüğü azalır.