Geleneksel Türk Tiyatrosu - 4

I. Tiyatroda olay örgüsü 
II. Doğaçlama oynanan tiyatro türü
III. Olay, zaman ve mekân birliği
IV. Oyuncunun bir kerede söylediği uzun konuşma
V. Tek kişilik oyun

Önce müzikle boş perdeye, göstermelik denilen ve çoğunlukla oyunun konusuyla ilintisi olmayan Dalyan, saksıda çiçek, vakvak ağacı gibi bir görüntü konulur. (I) Göstermelik, bir kamış düdüğün cırlak sesiyle perdeden kaldırılır, bundan sonra tefin ahengine uyarak seyirciye göre perdenin solundan Hacivat gelir, önce bir semai, ardından perde gazeli okur, (lI) Bu sözlerden sonra Karagöz, karşı yandan, yani seyirciye göre perdenin sağından gelir, buna "Karagöz indirmek” derler, ikisi dövüşürler. (III) Bundan sonra salt söz oyunlarına dayanan, bir olaylar dizisi bulunmayan oyununun iki başkişisi Karagöz ile Hacivat arasında geçen oyunun ikinci bölümü mukaddimeye geçilir. (IV) Başlıca işlevi Hacivat ve Karagöz’ün kişiliklerini, birbirine karşıt düşen yanlarını belirtmek olan bu bölüm çoğu kez onu izleyen fasıldan bağımsızdır. (V) Söz oyunları ve atışmalardan sonra Hacivat ve Karagöz’den başka çeşitli kişilerin de bir konu çevresinde ve olaylar dizisinde görüldüğü oyunun kendisi olan fasıl gelir.

I. Orta oyununda Yahudi tipi
II. Oyunlarda Altıkulaç ya da Pişbop isimlerini alan, aynı zamanda grotesk bir tip olan ve toplumsal konumunun belirsiz olduğu tip
III. Belli bir işi olamayan, atadan kalma mal-mülkle geçinen, gönül ve sevda işlerinin başat kahramanı olan züppe tip
IV. Oyunlarda Tuzsuz Deli Bekir, Mandıralı Deli Tuzsuz, Bekir Veli, Tekbıyık, Sakallı Deli isimlerini kullanan tip
V. Balama adıyla da anılan, doktorluk, eczacılık, meyhanecilik, terzilik ya da tacirlik gibi işlerle uğraşan, konuşmalarında İtalyanca ve Rumca sözcükler kullanan tipleme