Ünite Tekrar Testleri - 5

Şekildeki Tablo 1’de Güneş Sistemi’nde bulunan gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıklarının sıralaması. Tablo 2’de ise gezegenlerin büyükten küçüğe doğru sıralaması verilmiştir.

Uzayda meteor olarak bilinen gök cisimleri Dünya’nın atmosferine girdiğinde ısınıp etrafına ışık yayarak gaz hâle geçer ve kaybolur. Çoğu yeryüzüne ulaşamaz. Yeryüzüne ulaşanlara gök taşı denir. Açtığı çukurlar da gök taşı çukuru olarak adlandırılır. Dünya’daki en büyük gök taşı çukuru Kaliforniya’da bulunur. Bilim adamları bu çukurun on binlerce yıl önce oluştuğunu, çukuru oluşturan gök taşının kütlesinin 300.000 ton ve 45 m genişliğinde bir demir-nikel karışımı olduğunu, Dünya’ya 65.000 km/h hızla çarptığını tahmin etmektedir. Bilim insanları gök taşı çukurlarını, kayaç ve metal göktaşlarını inceleyerek gök taşlarının yapısı hakkında bilgi toplayabilirler.

Kenan, bilgisayarı ile gök cisimleri hakkında araştırma yaparken aşağıdaki gazete haberine ulaşır.

Güneş Sistemi’nde bulunan gezegenlerin Güneş’e yakınlık sıralaması Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün şeklindedir. Bu gezegenlerden ilk dördü iç gezegenler, son dördü ise dış gezegenler olarak adlandırılır. 

Yukarıdaki termometre üzerinde Güneş Sistemi’nde bulunan gezegenlerin ortalama sıcaklık değerleri modellenmiştir.

Güneş Sistemi’nde bulunan gezegenler ile ilgili,

I. Güneş’e en yakın gezegenin sıcaklığı en fazladır.
II. Güneş’e en uzak gezegenin sıcaklığı en azdır.
III. En büyük gezegenin sıcaklığı en küçük gezegenin sıcaklığından daha azdır.
IV. İç gezegenlerin sıcaklıkları dış gezegenlerin sıcaklıklarından daha fazladır.

Tabloda verilen bilgiler ve haber metnine göre,

I. Her yıl 2 Ay tutulması, 2 Güneş tutulması gerçekleşir.
II. Tutulmalar her yıl aynı yerden gözlemlenebilir.
III. Ay tutulmaları her zaman tam tutulma olarak izlenebilir.

Yüzlerce yılda bir gerçekleşen ve Dünya’dan izlenebilen astronomik olaylardan biri de Merkür geçişidir. Bu olayda Merkür, belirli aralıklarla Güneş’in önünden geçer ve Güneş’in üzerinde siyah bir nokta gibi görünür. Bu olay Merkür’ün tutulması şeklinde de ifade edilmektedir. En son 11 Kasım 2019’da gerçekleşen bu olayın bir sonraki geçişi 13 Kasım 2032’de olacak.

21 Ağustos 2017 yılında meydana gelen Güneş Tutulması için NASA ve benzeri devasa kurumlar müthiş hazırlıklar içindeydi. 38 yıl sonra ilk defa ABD’de gerçekleşen görünür Güneş tutulması tam tutulma unvanını taşıyordu.

Olay yaklaşık 3 dakika sürdü. Ve bu ABD için pek iyi olmadı. Çünkü ABD eyaletinde çoğu yerde Güneş enerjisi ile elektrik üretiliyordu. Ve bu tutulma sürecinde ciddi bir enerji kaybı yaşandı.

Evdeki eski bir dergide okudukları haber ile ilgili Sare ve Nil’in yorumları aşağıdaki gibidir.

Sare: Olay esnasında ABD’deki bir gözlemciye göre Ay, Dünya’ya gelen Güneş ışınlarını engellemiştir.
Nil: Bu olay gündüz vakti gerçekleşmiştir.

Güneş Sistemi’nde bulunan gezegenler ile ilgili bazı bilgilerin bulunduğu tablo aşağıdaki gibidir.

Gezegenlerle ilgili araştırma yapan bir ekibin kurduğu hipotezler aşağıdaki gibidir.

Hipotez 1: Gezegenler Güneş’ten uzaklaştıkça dolanma hareketi süreleri artar.
Hipotez 2: Gezegenler Güneş’ten uzaklaştıkça dönme hareketi süreleri artar.
Hipotez 3: Gezegenler Güneş’ten uzaklaştıkça büyüklükleri artar.

Afrika’nın güzel ülkesi Namibya’da 1920 yılında keşfedilen Hoba, şimdiye dek Dünya’da bulunan en büyük gök taşı olma ünvanını taşıyor. Metal zengini olan Hoba’nın gezegenimize ne zaman düştüğü ise tam olarak bilinmiyor. Araştırmacılar, yeryüzüne çarpma tarihinin 80.000 yıl öncesinden daha yakın bir zamanda gerçekleştiğini tahmin ediyor.

Hoba uzaydan Dünya’mıza ulaşana kadar bulunduğu konumlara göre farklı isimler alır.