Ünite Tekrar Testleri - 2

Ahmet Bey evinde bulunan su tesisatını su israfını önlemek için aşağıdaki şekilde tasarlamıştır.

Tesisat şu şekilde çalışıyor.

Musluklara pompalanan temiz su kullanıldıktan sonra lavabo giderlerine bağlı olan kirli su toplama borularıyla önce pompaya oradan da arıtıcıya gönderiliyor. Arıtıcıda temizlenen su tekrar pompaya gönderilip oradan da kullanılmak üzere yeniden musluklara gönderiliyor.

Ahmet Bey’in tasarladığı su tesisatı dolaşım sistemimize benzetilirse,

I. Tesisattaki kırmızı renkli borular dolaşım sistemindeki tüm atardamarlara benzetilebilir.
II. Tesisattaki mavi renkli borular dolaşım sistemindeki tüm toplardamarlara benzetilebilir.
III. Pompa ile kalbin görevi benzerlik gösterir.
IV. Dolaşım sisteminde akciğerin yaptığı görevi tesisatta arıtıcı yapmaktadır.

Aşağıda bazı kas çeşitleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

• İsteğimizle çalışan kaslardır. Vücudumuzdaki kemiklere bağlıdır. Bu nedenle iskeletin hareketini de sağlar.
• Bu kas çeşidi isteğimiz dışında çalışır. İç organlarımızın yapısında bulunurlar. Yavaş ve düzenli kasılır, yorulmaz.

İnsanlarda A, B, AB ve O olmak üzere dört çeşit kan grubu bulunur. Kan alışverişi aynı kan grupları arasında yapılır. Kan alışverişi için alyuvarlarda bulunan Rh faktörüne de dikkat edilir. Alyuvarlarında Rh faktörü var ise kan, Rh (+); Rh faktörü yok ise kan, Rh (-) olarak adlandırılır. Kan alışverişi yapacak kişilerin Rh faktörlerinin de aynı olması gerekir.

Aşağıdaki tabloda bazı kişilerin kan grupları verilmiştir.

Ülkemiz ihtiyacı olan kanın tamamını gönüllü ve sürekli bağışçılardan karşılamak için “Ulusal Kan Temini Projesi”ni yürütmektedir. Ülke genelinde 17 Bölge Kan Merkezi, 64 Kan Bağış Merkezi ve 150’den fazla mobil kan bağış aracı ile hizmet verir. Bu merkez ve birimlerde binlerce uzman personel istihdam edilmektedir. Hasta güvenliği açısından kendisine bağışlanan her kanı modern laboratuvarlarda testlere tabii tutan ve kanı ihtiyacı olan kişilere verilmek üzere hastanelere ulaştırır.

Enzim kullanılmadan besinlerin yüzeyini genişletmek için yapılan sindirime fiziksel sindirim, besinlerin enzim ve su yardımıyla yapıtaşlarına ayrılmasına kimyasal sindirim denir.

Fen bilimleri dersinde fiziksel ve kimyasal sindirimi pekiştirmek isteyen Doruk Öğretmen öğrencilerinden üzerinde fiziksel sindirim ve kimyasal sindirim örnekleri bulunan kartlar hazırlamalarını ister. Dora’nın hazırladığı kartlar aşağıdaki gibidir.

Kalbin temiz kanı vücuda pompalaması sırasında atardamarlarda oluşturmuş olduğu dalgalanma nabız olarak adlandırılır. Normal olarak adlandırılır. Normal nabız, yetişkin bir kişide dakikada 60-90 kez, çocukta 90-120 kez, bebekte ise 100-130 kez oluşur. Nabız, insanda kalbin attığını gösterir. Bunun için bir kaza geçiren bir insanın hayatta olduğunu anlamak için ilk akla gelen nabzına bakmak olur. Kişinin yaptığı işe göre nabız sayısında artma veya azalma olabilir. Heyecan, korku ve panik anında nabız artar.

Solunum sistemi, vücudumuz için gerekli olan oksijeni havadan alır ve vücudumuzda oluşan karbondioksit ve su buharını vücudumuzdan uzaklaştırır.

Aşağıda bir kişinin soluk alma ve soluk verme durumunda aldığı ve verdiği havadaki gazların hacimlerinin % olarak değerleri verilmiştir.

Tabloya göre,

I. Vücut aldığı oksijenin tamamını kullanmıştır.
II. Vücut karbondioksit gazı üretmiştir.
III. Vücuda alınan ve vücuttan atılan havada oksijen ve karbondioksit bulunmaktadır.

Tabloda kan içinde bulunan hücrelerin görsellerine bakılarak bu hücreler ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Bir balerinin sahne gösterisinde figürünü sergilediği sırada kaslarının durumu aşağıdaki görselde gösterilmiştir.

Solunum sisteminde burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, bronşlar ve akciğerler bulunur.

Fen bilimleri öğretmeni solunum sisteminde yer alan organlardan birinin görevini öğrencilerinin daha iyi anlaması için bu organda gerçekleşen olaylar ile saç kurutma makinesinde gerçekleşen olaylar arasında bir benzerlik kuruyor.

Şekilde saç kurutma makinesinin yapısında bulunan bazı araçlar ve görevleri verilmiştir.

Rezistans: İnce tellerden oluşur. Elektrik enerjisini ısı enerjisine çevirir. Görevi, dışarıdan alınan havanın sıcaklığını gerektiğinde artırmaktır.
Hava filtresi: Havanın makineye giriş yaptığı kısımda yer alır. Havada bulunan motora zarar verebilecek büyüklükteki maddelerin makineye girmesini engeller.

Buna göre fen bilimleri öğretmeninin kurduğu benzerlikler ile ilgili,

I. Saç kurutma makinesi ve burunda gerçekleşen olaylar arasında benzerlik kurulmuştur.
II. Hava filtresinin görevi, burnun havadaki toz parçacıklarını tutarak havayı temizlemesine benzetilmiştir.
III. Rezistans, burunda yer alan ve solunan havanın ısınmasını sağlayan kılcal damarları temsil etmiştir.