Türkiye'nin Coğrafi Özellikleri - 2

Yukarıda verilen harita ve bilgilere göre ülkemizle ilgili;

I. Doğu bölgelerinde iş olanakları yeterli olmadığı için dışarı göç yaşanmaktadır.
II. Kıyıdan iç kesimlere, batıdan doğuya doğru sıcaklıklar düşer, iklim karasallaşır.
III. Ülkemizin doğu-batı yönünde ulaşım faaliyetleri kolay, ancak kuzey-güney yönünde zordur.
IV. Nüfus ve yerleşme faaliyetleri ülke geneline dengeli dağılmamıştır.

Türkiye’de farklı iklim özelliklerinin görülmesi ile yeryüzü şekilleri arasında kuvvetli bir ilişki vardır.

Ülkemizde tarım faaliyetleri ovalarda ve platolarda yapılmaktadır. Genellikle kıyılarda akarsularla ovalar aynı seviyede olduğu için tarım alanlarını sulamak için kullanılmaktadır. Bu da verimi artırır. Ancak platolar akarsular ile aynı seviyede olmadığı için buralardaki tarım alanlarını sulamak için barajlar ve sulama kanalları yapılmaktadır. Örneğin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki platolar Atatürk Barajı sayesinde suya kavuştuktan sonra bölgede tarımsal verim hızla artmıştır.

Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında Akdeniz iklimi görülmektedir. Bu iklimde yazlar kurak ve sıcak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer.

Buna göre Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde;

I. Seracılığın yapılması
II. Yaz turizminin gelişmesi
III. Zeytin tarımının yapılması

Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir. İç kısımlarda ise genellikle doğu-batı yönünde iki sıra hâlinde uzanan sıradağlar yer alır. Bu dağların Karadeniz kıyısı boyunca uzananlarına Kuzey Anadolu Dağları denir. Güneydeki sıradağlar ise Akdeniz kıyılarından Van Gölü’nün güneyine kadar devam eder. Bu dağlara Toros Dağları denir. Ülkemizde ayrıca sönmüş volkanik dağlar da bulunmaktadır.

Ülkemiz farklı yeryüzü şekillerine sahiptir.

Karadeniz ikliminin en belirgin özelliği her mevsim yağışlı olmasıdır (yıllık 2000-2500 mm arası). En fazla yağışı sonbaharda alır. Yağışlara bağlı olarak iklimin bitki örtüsü ormandır. Yazları serin, kışları ılık geçen iklim çay ve fındık tarımına elverişlidir. Ülkemizde mevsimler arası sıcaklık farkının en az olduğu iklim tipidir.

Ülkemizde bölgelere göre bitki örtüsü de değişmektedir. Karadeniz Bölgesi’nin olduğu yerlerde orman, İç ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Trakya’da bozkır. Doğu Anadolu’da çayırlar, Akdeniz, Ege ve Güney Marmara kıyılarında maki bitki örtüsü görülür. Aşağıda bununla ilgili bir harita verilmiştir.

Ülkemizin batı ve güney kesimlerinde Akdeniz iklimi; iç kesimlerinde karasal iklim; kuzey kesimlerinde de Karadeniz iklimi görülmektedir.

Türkiye, Alplerden başlayıp Himalaya’ya kadar uzanan dağ kuşağının üzerinde yer alır. Bu durum ülkemizde yükseltinin artmasında ve engebeli arazilerin geniş yer kaplamasında etkili olmuştur. Avrupa’nın ortalama yükseltisi 330 m, Asya’nın ortalama yükseltisi 1010 m’dir. Türkiye’nin ortalama yükseltisi ise 1132 m’dir.

Verilen bilgilere göre ülkemizin bu özelliği,

I. Ulaşım faaliyetlerini zorlaştırmıştır.
II. Yeraltı kaynakları bakımından fakir olmasına neden olmuştur.
III. Karasal iklimin daha geniş alanlara yayılmasında etkili olmuştur.
IV. Tarım yapılabilen düzlük alanların daha az olmasına neden olmuştur.