Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Daveti: Medine Dönemi - 8

Hz. Peygamber zamanında yaşayan, Müslüman olarak Hz. Peygamberi çok kısa bir süre olsa da gören, onun sohbetinde bulunan ve yine Müslüman olarak ölen kimseye sahabi denir. Sahabi topluluğuna sahabe ya da ashab adı verilir.

Mescid-i Nebi’nin bitişiğine hem kimsesiz ve yoksul Müslümanların kalması hem de eğitim öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için bir bölüm yapıldı. Bu bölüme Suffe, burada kalarak ilim öğrenenlere de Ashab-ı Suffe denildi. Hz. Peygamber burada Müslümanlara İslam’ı öğretiyor ve onların her konuda yetişmelerini sağlıyordu. Suffe’de yetişen sahabilerden bazıları Hz. Peygamber tarafından başka topluluklara öğretmen olarak gönderildi.

Hz. Peygamber Veda Hutbesinde bütün insanlığı ilgilendiren ilkelere değinmiştir. İnsanların can ve mal güvenliği, karşılıklı hak ve sorumluluklar, Cahiliye Dönemi’nin kötü âdet ve alışkanlıklarına geri dönmeme, toplumda eşitlik ve adalet sağlama ve emaneti koruma gibi pek çok konuda öğütler vermiştir. İnsanların tek bir atadan geldiklerini vurgulamış, kadın hakları ve toplumsal barışın korunması için neler yapılması gerektiğini bildirmiştir. Can, mal, namus ve özgürlükler konusunda insanların haklarını dile getirmiştir. Kan davası, kölelik, ırkçılık, zulüm ve haksızlık gibi toplumda huzursuzluk meydana getiren bütün tutum ve davranışları yasaklamıştır.

Verilen bilgiden hareketle;

I. Veda Hutbesinde, insanların temel hak ve özgürlükleri vurgulanmıştır.
II. Veda Hutbesi Hz. Peygamber’in topluluk önünde yaptığı ilk konuşmadır.
III. Veda Hutbesinde, Cahiliye Dönemi’nin yanlış anlayış ve uygulamalarının sonlandırıldığı vurgulanmıştır.

Medine sözleşmenin bazı maddeleri şunlardır:

• Müslümanlar, Yahudiler ve antlaşmalı kabileler eşit haklara sahip olacaktır.
• Bütün taraflar inancını özgür bir şekilde yaşayacaktır.
• Medine’de barış ortamı kurulacaktır.
• Ortaya çıkacak sorunların çözümünde Hz. Muhammed (s.a.v.) hakem olacaktır.

Hicretin ardından Hz. Muhammed (s.a.v.), Medine’de toplumsal bütünleşmeyi sağlamaya çalıştı. Bunun için Mekke’den gelen muhacirler ile Medineli ensar arasında kardeşlik ilan edildi. Buna göre her muhacir, ensardan biriyle kardeş oldu. Ensar, sahip olduğu her şeyi, bütün mal varlığını Mekke’de bırakmış olan muhacirle paylaştı. Böylece İslamiyet öncesinde kan davalarının, kabile kavgalarının yaygın olduğu Arap toplumunda eşi ve benzeri görülmemiş bir İslam kardeşliği tesis edildi.

Medine’de, toplanılıp ibadet edilecek ve toplumu ilgilendiren önemli konularda istişare yapılabilecek bir yere ihtiyaç duyuldu. Bunun için Medine’de ilk iş olarak “Peygamber Mescidi” anlamına gelen Mescid-i Nebi inşa edildi. Hz. Peygamber bu mescidin yapımında bizzat çalıştı. Mescid-i Nebi’nin bitişiğine Hz. Peygamber ve ailesinin kalacağı bir yer yapıldı. Kimsesiz ve yoksul Müslümanların barınması için de ayrıca Mescid-i Nebi’ye bir bölüm eklendi.

Bu parçadan hareketle;

I. Hz. Peygamberin kimsesizlere kol kanat gerdiği,
II. Mescid-i Nebi’de sadece ibadet edildiği,
III. Mescid-i Nebi’nin çok amaçlı kullanıldığı.

(I) Medine’de Müslümanların güç kazanmasından Mekkeli müşrikler büyük bir rahatsızlık duydular. Çünkü Medine’de İslam hızla yayılıyordu. Medine’nin ticaret yolları üzerinde olması da müşrikleri endişelendiriyordu. (II) Hicretin 2. Yılında Mekkeli müşrikler, Medine’ye hicret eden Müslümanların Mekke’de bıraktıkları malların yüklendiği büyük bir ticaret kervanını hazırlayıp Ebu Süfyan’ın önderliğinde Şam’a gönderdiler. (III) Hz. Peygamber, dönüş yolunda bu kervanın yolunu kesmek için hazırlıklara başladı. Bunu haber alan müşrikler bin kişilik bir ordu ile Medine’ye doğru yola çıktı. (IV) Hz. Peygamberin önderliğindeki Müslümanlar ise yaklaşık üç yüz kişiydi. İki ordu 624 yılında Bedir kuyularının bulunduğu yerde karşılaştı. Müslümanlar bu savaşı ne yazık ki kaybettiler.