Ünite Tekrar Testleri - 5

I. Tüh! Festivale ağabeyimi de çağırsak iyi olurdu.
II. Komşumuz Hatice nine melek gibi bir insandır.
III. Sürekli konuşurdu ancak kendini dinletemezdi.
IV. Otobüs durağında 15 kadar yolcu bekliyordu.

Ünlemler cümleye sevinç, coşku, heyecan, korku, şaşkınlık, acıma gibi anlamlar katar. Bunun yanında seslenme, emir verme gibi durumları bildirmek için de kullanılabilir.

Uyuyan göllere ay ışığında
Sevginin resmini çizsem kim anlar
Tomurcuk ayrılıp gül açtığında
Yağmurun saçını çözsem kim anlar

(Abdürrahim Karakoç)

İsim tamlamalarında önce tamlayan, ardından da tamlanan gelir. Ancak belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. Örneğin “Saçları altın gibiydi onun.” cümlesindeki “onun saçları” isim tamlaması tamlayan ile tamlananın yer değiştirdiği bir tamlamadır.

İsim tamlaması ve sıfat tamlaması olmak üzere iki tür tamlama vardır: İsim tamlaması, aralarında anlamca ilgi bulunan ve sahiplik bildiren en az iki farklı isimden meydana gelmiş kelime grubudur. Sıfat tamlaması ise bir ismin önüne o ismi niteleyen ya da belirten sıfatların eklenmesi ile oluşturulmuş kelime grubudur.

I. Niçin haber vermeden gitmiş?
II. Nereye kadar yürüyüş yapacaksınız?
III. Hangi sınıfta okuyorsun?
IV. Kim senin dediklerini yanlış anladı?

• İsimleri işaret yoluyla belirten sıfatlara işaret sıfatı denir.
• İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatı denir.
• İsimleri, varlıkları tam olarak değil de aşağı yukarı, yaklaşık, belli belirsiz belirten sıfatlara belgisiz sıfat denir.

Varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere isim (ad) denir. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili isimler ve bu isimlerin türü iki grup şeklinde karışık olarak verilmiştir.

Pekiştirme sıfatları anlamı güçlendirilmiş sıfatlardır. Pekiştirme sıfatı oluşturmanın yolları şunlardır:

• Bir sıfatın ilk iki sesinden sonra “m, p, r, s” ünsüzlerinden biri eklenir, oluşan hece sıfatın başına getirilerek pekiştirme sıfatı yapılabilir.
• Tekrar yoluyla pekiştirme sıfatı oluşturulabilir.
• “mi” soru edatıyla pekiştirme sıfatı oluşturulabilir.