Avrupa'da Uyanış - 3

Rönesans dönemi bilginlerinden İtalyan ressam Leonardo da Vinci aynı zamanda mekanik kanunlar, jeoloji, botanik, ilk uçuş denemeleri, denizaltılar gibi çeşitli alanlar üzerinde çalışan bir bilim adamıydı. İtalyan Girolamo Cardano cebir alanında çalışma yaparken Nicolaus Copernicus, Dünya’nın sabit olmadığını ileri sürerek Güneş’in ve kendi etrafında döndüğünü iddia etmiştir.

Avrupalılar 15. yüzyıldan itibaren Orta Çağ’ın karanlığından kurtularak uyanmaya ve aydınlanmaya başlamışlardır.

Orta Çağ boyunca Katolik Kilisesi amacından uzaklaşmıştı. Vatikan Sarayı’nda oturan papalar, kendilerini Hz. İsa’nın yeryüzündeki vekili olarak görüyorlardı. Kilise ve din adamları çok zenginleşmiş ve oldukça geniş topraklara sahip olmuşlardı.

Avrupalıların sömürgeler yolu ile elde ettiği kazançlar, bilimsel ve teknik alanda yaşadığı gelişmeler Osmanlı’yı olumsuz etkilemiştir. Enflasyon artmış, devletin kamu hizmetlerinde azalmalar görülmüştür. Lonca Teşkilatı talebin azalmasıyla sıkıntı yaşamış ve işsizlik artmıştır.

Verilen bilgiye bakıldığında Osmanlı ile ilgili;

I. Dış gelişmelerden etkilendiğine
II. Ekonomik sıkıntıların arttığına
III. Sosyal hayatın olumsuz etkilendiğine

Coğrafi Keşifler ile;

• Yeni yerler ve kıtalar keşfedildi.
• Atlas Okyanusu limanları önem kazandı.
• Avrupa’da bulunmayan bitki, hayvan ve çeşitli ürünler Avrupa’ya getirildi.

Polonyalı bilgin Kopernik (1473-1543), Güneş Merkezli Evren Kuramıyla bilim tarihinde yeni bir çığır açtı. Onun bu keşfiyle birlikte kilisenin doğa bilimleri üzerindeki otoritesi sarsılmaya başladı.

XV ve XVI. yüzyıllarda Avrupa’da meydana gelen edebiyat, kültür, güzel sanatlar, bilim ve düşünce alanlarındaki bütün bu yenilik ve gelişmelerin yaşandığı döneme Rönesans adı verilir.

Hümanizm, 14. yüzyılda İtalya’da doğup gelişti. Hümanistler İlk Çağ Yunan ve Roma uygarlıklarına ait eserleri inceleyip yorumladılar. Böylece İlk Çağ’daki bilim ve sanat anlayışı canlanmış oldu.

Orta Çağ’da Avrupa’da Katolik Kilisesi dinî, siyasi ve ekonomik gücü elinde bulunduruyordu. Bilimsel ve akılcı düşünceyi reddederek kişisel görüşleri yasaklamıştı. Bu dönemde önemli bir bilim insanı olan Giardano Bruno; “Ne gördüğüm hakikati gizlemekten hoşlanırım ne de bunu açıkça ifade etmekten korkarım.” demiştir.

Reform, 16. yüzyılda Roma kilisesinden bir kısım Katoliğin ayrılıp Katolik kilisesine karşı yapmış oldukları bir dinsel harekettir. Bu dinsel hareket, Protestanlık mezhebinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Reform hareketinin temsilcileri yeni bir din yaratma iddiasında değildiler. Onlar, sadece papaların ve konsillerin İsa’nın ve ilk havarilerin öğretilerinden ayrıldıklarını belirtmekte ve bu öğretilere yeniden uymanın gerekliliğini vurgulamaktaydılar.

Buna göre Reform hareketleri ile;

I. Bilimsel gelişmelerin azaldığı
II. Mezhep birliğinin bozulduğu
III. Kilise öğretilerine karşı çıkıldığı