Beylikten Cihan Devletine - 3

Osmanlı Beyliği’nin Söğüt ve çevresinde bir uç beyliği olarak kurulmuş olması onlara önemli avantajlar sağlamıştır. Bu bölge hem önemli ticaret yolları üzerindedir hem de Moğol baskısından uzaktadır. Üstelik zayıf durumda olan Bizans İmparatorluğu’na da komşudur. Bu faktörler Osmanlı’nın hızla güçlenmesini sağlamıştır.

Osmanlı Beyliği kurulduğu sırada, Bizans valileri bölgelerini bağımsız bir hükümdar gibi yönetiyor, halkı ağır vergilerle eziyor, bazende birbirleriyle savaşıyorlardı.

Osmanlı Devleti’nde Müslüman olmayan ailelerden alınan sağlıklı erkek çocuklar Türkçe öğretildikten ve Müslüman olduktan sonra Acemi Ocağı’na alınırdı. Bu çocuklar daha sonra yeteneklerine göre asker ya da yönetici olurlardı.

Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nden itibaren özellikle Balkanlar’a önemli miktarda nüfus yerleştirmiştir.

Bizans yedi yıl süren iç savaşta oldukça hırpalanmıştı. Bizans’ın yaşadığı bu süreçten faydalanan Orhan Bey, uzunca zaman kuşatılan Bursa’yı anlaşma yoluyla ele geçirdi. Bursa’nın fethi Osmanlı’nın kuruluş sürecinin tamamlanması anlamına gelirken Orhan Bey de para bastırarak bağımsızlık alametini yerine getirmiş oldu.

Verilen bilgilere bakıldığında;

I. Osmanlı’nın egemenlik sahasını genişlettiğine
II. Osmanlı’nın askerî ve siyasi açıdan güçlendiğine
III. Osmanlı’nın Bizans’ın iç durumundan yararlandığına

Osmanlılar ilk zamanlarda daha çok Bizans İmparatorluğu ile askerî mücadeleye girmiş ve Bizans’ın elindeki toprakları fethetmiştir. Doğusunda bulunan Türk ve Müslüman beyliklerden savaş yerine evlilik, çeyiz ve miras yoluyla ya da altın karşılığında topraklar elde etmiştir.

Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Farklı fetih politikaları uygulamıştır.
II. Sınırları sadece batı yönünde genişlemiştir.
III. Dinî ve millî unsurlar fetih politikasını etkilemiştir.

Osmanlı Devleti’nin Bizans sınırında kurulmuş olması devletin fetih politikasını olumlu etkilemişti. Bizans’ı güç durumda bırakan Osmanlı’ya Moğol baskısından kaçan konargöçerler de nüfus desteği sağlıyordu. Özellikle doğudan gelen bu konargöçerler yeni fethedilen topraklara yerleştirilmiştir (İskan politikası).

Orhan Bey 1337’de İzmit ve çevresini aldı. Bu durum Osmanlı’nın Bursa ve civarında en güçlü siyasi varlık hâline gelmesini sağladı. Devlet teşkilatını güçlendiren Orhan Bey, oğulları Süleyman ve Murad ile amcası Gündüz Bey’i değişik idari teşkilatlarda görevlendirdi. Kendisi artık “ulu bey” olmuştu.

Mehmet Fuad Köprülü’ye göre Osmanlı Beyliği’nin kurulup gelişmesinde etkili olan bazı unsurlar şunlardır:

• Selçuklu Devleti’nin zayıflaması ve beyliklerin kurulduğu dönemde Anadolu’da siyasi boşluk bulunması,
• Kuruluş Dönemi hükümdarlarının yetenekli olması,
• Gaziyân-ı Rûm, Ahiyân-ı Rûm, Bâcıyân-ı Rûm ve Abdalân-ı Rûm gibi sosyal ve iktisadi grupların varlığı