Beylikten Cihan Devletine - 4

Orhan Bey Bursa’nın fethinden sonra Rumlara şehri teslim etmelerinin sebebini sorduğu zaman onlardan şu cevabı almıştır: “Sizin devletinizin günden güne büyüdüğünü ve bizim devletimizi zayıfladığını anladık. Babanızın idaresine geçen köylülerin memnun kalıp bizi anmadıklarını gördük. Biz de bu rahatlığa heves ettik.”

Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ Savaşı yenilgisinden sonra yıkılma dönemine girmişti. Yeni gelen sultanlar kendi otoritelerini ortaya koyamıyordu. Anadolu Selçuklu sultanlarını Moğollar himaye ediyordu. Yaşanan bu durum ve Anadolu’da güçlü devletlerin bulunmaması Osmanlı’nın da içinde bulunduğu yeni beyliklerin kurulmasına imkân sağladı.

Verilen bilgilere bakıldığında;

I. Anadolu Türk birliğinin parçalanmıştır.
II. Anadolu Moğol baskısı altında kalmıştır.
III. Kösedağ Savaşı Anadolu’nun siyasi yapısını değiştirmiştir.

Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesinin birçok nedeni vardır.

Bizans’ın Anadolu’daki topraklarının fethinden sonra Osmanlı Beyliği, batısında yer alan Karesioğulları Beyliği topraklarını savaş yapmadan ele geçirdi. Böylece Rumeli’ye geçişi sağlayacak olan Çanakkale Boğazı ve çevresi Osmanlı hâkimiyetine geçti. Bu beyliğin donanması, asker ve komutanları da Osmanlı’nın hizmetine girdi.

Rumeli’ye yapılan fetihlerle ele geçirilen yerlere Anadolu’dan getirilen Türkmenler yerleştirildi. Osmanlı idaresi bu nakilleri bazen zorunlu bazen gönüllü yaparak insan gücü açığını gidermeye çalıştı. Aynı zamanda Osmanlı, fethettiği yerlerdeki yerleşik Yahudi ve Hristiyan ahaliye de haklar tanıyarak göç ettirilen Türklerle ortak uzlaşı kültürü yaratmaya çalıştı.

Karesioğulları ile Osmanlıların fetih sahaları çakışınca karşı karşıya geldiler. Sorunların arttığı dönemde Karesi beyinin ölümü ve beylikteki iktidar mücadeleleri Osmanlı’nın Karesi Beyliği’ni himayesi altına almasını sağladı. Karesi Beyliği’nin Osmanlı’ya geçişi bölgedeki Osmanlı üstünlüğünü sağlamış, Rumeli’ye geçişte Karesi donanmasından yararlanılmıştır.

Balkanlarda pek çok şehir harap hâldeyken Osmanlı idaresi döneminde yeniden kalkınarak büyüme göstermiştir. Bunun yanı sıra o sıralarda boş ama verimli olan toprakların ekilmeye başlandığı, geniş çaplı olarak ziraata açılmaya başlandığı anlaşılır. Bu ziraat alanlarının genişlemesi, yeni ürünlerin ekimiyle de kendisini göstermiştir. Özellikle o dönemin en önemli ürünleri olan pamuk ve pirinç ekimi Türkler sayesinde Balkanlar’da yayılmıştır. Yine Osmanlı idaresi altında Balkanlar’daki madenler yeniden işletilmişti ve önemli miktarda gümüş, kurşun, bakır, altın elde edilmeye başlamıştır.

Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarında ilerlemesi üzerine Balkan milletleri Haçlı birlikleri meydana getirdi. Bu durum Osmanlı Devleti’yle Haçlılar arasında birçok savaşın yaşanmasına neden oldu.