İnsanı Yaşat ki Devlet Yaşasın - 3

İbn Batuta ve arkadaşları Denizli’den geçerken esnaftan bazı kimselerin yollarını keserek kendilerini götürmek istediğini görür. Başka bir grup ise buna engel olmaya çalışırken aralarında tartışma çıkar. Yollarının eşkıyalar tarafından kesildiğini zanneden İbn Batuta ve arkadaşları Ahilerin kendilerini misafir etmek için tartıştıklarını öğrenince bu duruma çok şaşırırlar.

Osmanlı’nın bir dünya devleti olmasını sağlayan önemli unsurlardan biri de iskan politikasıydı. Osmanlı’nın içinde bulunduğu stratejik konum ve Anadolu’daki Türk beylikleri ile çatışmaya girmeden fetih politikasına girişmesi bu bölgeye gelmekte olan Türk gruplarının kendilerine katılmasını sağlıyordu. Bu gelen Türk kitleleri Hristiyanların boşalttıkları alanlara yerleşiyorlardı.

Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde;

I. Haliçte bir tersane inşa edildi.
II. Şam, Kudüs ve Kahire gibi İslam dünyasının önemli merkezlerinden alim ve sanatkarlar İstanbul’a getirildi.

Anadolu’da Türk ve İslam birliğinin sağlanmasında fikirleriyle ve öğretileriyle etkili olan Hacı Bektaş-ı Veli’nin:

• “İlmi bir konuyu özüne göre düşününüz, öyle karar veriniz, dıştan görünüşe bakıp yanılmayınız.”
• “Ayıp ve kusurlarını gördüğünüz arkadaşlarınızın, komşularınızın, sırlarını ifşa etmeyiniz. Çünkü gördüğünüz bu sırlar, size emanettir. Emanete hıyanet ise çirkin bir harekettir.”

Osmanlıların Akdeniz’de hâkimiyetini genişletmesinden endişe eden İspanya, Venedik, Papalık, Malta gibi devletler Osmanlı’ya karşı ittifak meydana getirerek saldırıya geçtiler. Ancak yapılan savaşın sonucunda Osmanlı donanması Akdeniz’de rakipsiz hâle geldi.

Fatih Sultan Mehmet küçük yaştan itibaren iyi bir eğitim almıştır. “Avni” lakabıyla şiirler yazacak kadar edebiyat bilgisine, topların tasarımını yapacak kadar matematik ve mühendislik bilgisine sahiptir. Ayrıca Fatih’in padişah olduktan sonra da çeşitli ilimleri tahsil için hoca tayin edip her gün belli saatte ders dinlediği söylenir. Farsça, Arapça, Yunanca, Sırpça, Slavca ve İtalyancayı öğrenmiştir.

Buna göre Fatih Sultan Mehmet’le ilgili;

I. Çok yönlü özelliklere sahip olduğu
II. Birçok yabancı dili bildiği
III. İyi bir eğitim aldığı
IV. Çağının gerektirdiği teknik donanıma sahip olduğu

Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti arasında 1514’te yapılan Çaldıran Savaşı’nı Osmanlı Devleti kazandı. Bu savaşın kazanılmasında Osmanlı ordusunun merkezinde yer alan tüfekli birliklerin rolü büyüktür. Bu savaş, bu özelliği ile askerî tarih açısından oldukça önemlidir. Avrupa’da yapılan savaşlarda tüfekli askerlerin ilk ciddi başarısının 1525 yılında Fransa ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasındaki Pavia Savaşı’nda görülmesi. Çaldıran Savaşı’nın önemini bir kez daha ortaya koyar.

Yukarıdaki harita Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’de kontrol ettiği noktaları ve elde ettiği bazı zaferleri göstermektedir.