Ünite Tekrar Testleri - 3

► Osmanlı donanmasının komutanlarından ünlü Türk denizcisidir.
► Ceylan derisi üzerine çizdiği Dünya haritasını 1517’de Yavuz Sultan Selim’e takdim etmiştir.
► Bu haritada İspanya, Portekiz ve Batı Afrika kıyıları ile Amerika kıtasının doğu kıyılarını göstermiştir.
► Bu haritayı çizerken faydalandığı haritalara göre hataları azdır ve çizimleri günümüz haritalarına çok yakındır. Günümüzde bu haritanın sadece 1/6’sı elimizdedir.
► Haritanın kenarlarında, çizimini yaptığı bölgelerde yaşayan insan ve hayvanlara ait resimler de vardır.
► 1528’de çizdiği ikinci Dünya haritasında ise Kuzey ve Orta Amerika kıyılarını da göstermiştir.

Bu bilgilerden hareketle Piri Reis ile ilgili olarak;

I. Kendisinden önce yapılan çalışmalardan yararlanmıştır.
II. Haritasında açıklayıcı görsellere yer vermiştir.
III. Coğrafya biliminin gelişmesine katkı sağlamıştır.
IV. Padişahın isteği doğrultusunda harita çizmiştir.

Galileo 1564-1642 yılları arasında yaşamış İtalyan gök bilimcidir. Rönesans’ın bilimsel devrimine büyük katkıda bulunan bilim insanına “gözlemsel astronominin babası”, “modern fiziğin babası” ve “bilimin babası” gibi isimler takılmıştır. Galileo’nun önemli buluşlarından birisi de teleskoptur. Galileo kendi yaptığı teleskop ile gezegen ve yıldızları incelemiştir. Yaptığı incelemeler sonucunda gezegenlerin Güneş çevresinde hareket ettiğini ve Dünya’nın yuvarlaklığını ortaya koymuştur. Ancak bu düşüncesi dünyanın düz olduğunu ve sabit olduğunu iddia eden kilisenin hoşuna gitmeyince 1633’te Engizisyon Mahkemesinde yargılanmıştır. Davada “Ben inkâr etsem de Dünya dönüyor.” demesine rağmen bu fikrinden vazgeçmek zorunda kalmış ve ömrünün geri kalanını ev hapsinde geçirmiştir.

Yukarıda Orta Çağ’ı aydınlatan İslam medeniyetinin önemli şehirleri ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Verilen bilgilerden hareketle İslam medeniyeti ile ilgili;

I. Bilimsel gelişmelere açık bir medeniyettir.
II. Eğitim ve kültür faaliyetleri kurumsallaştırılmıştır.
III. Başka medeniyetlerden beslenerek kendini geliştirmiştir.
IV. Yöneticiler bilimsel alanda çalışma yapan insanlara destek olmuşlardır.

Gök cisimleri, dünyamızın şekli ve hareketleri ilk insanlardan beri merak konusu olmuş, bu durum bazen inançlarla bazen bilimle açıklanmaya çalışılmıştır. Orta Çağ boyunca dünyanın düz olduğuna inanılmıştır.

Denis Papin ve Tomas Seyvır gibi bilim insanlarının buhar gücü ile ilgili yaptığı çalışmaları bir üst seviyeye taşıyan James Watt (Ceymıs Vat), 1764 yılında iki odalı bir buhar makinesi geliştirdi. Bu odalardan biri sürekli sıcak diğeri soğuk tutuldu. Watt 1781’de yeni mekanik akşamlar ekleyerek makineyi iyice geliştirdi. Günümüz makinelerinin temelini James Watt’ın bu icadı oluşturdu. Buhar makinelerinin tekstil ve kâğıt üretiminde kullanılmaya başlanması Sanayi Devrimi’nin başlangıcı oldu. Daha önce insan ve hayvan gücü ile yapılan işlerin yerini buhar gücü ile çalışan makineler aldı.

Avrupalılar kağıdı öğrendikten sonra yeni kitaplar yazmaya başladılar. Ancak bu zaman alıyor bu yüzden çok pahalı oluyordu ve herkes kitaba ulaşamıyordu. Ancak Almanya’da Johann Gutenberg, XV. yüzyılda Avrupa’da harf dizgisinin hareketli harflerle baskı tekniğini geliştirdi. Kısa sürede birçok şehirde matbaalar kuruldu. Bilim insanları, düşünürler, din adamları ve siyasetçiler fikirlerini çok geniş kitlelere ulaştırmaya başladı. Eski Yunan ve Roma’dan kalan klasik eserler çoğaltılarak herkesin okuyabileceği hâle getirildi. İncil millî dillere çevrilerek çoğaltıldı. İnsanlar kilisenin birçok düşüncesinin aslında İncil’den kaynaklanmadığını gördü. Okuyup öğrenen insanlar her şeyi sorgulamaya başladı. Bu durum Avrupa’da edebiyat, resim, heykel, mimari ve bilim alanında yenilikler meydana gelmesine zemin hazırladı. Coğrafi keşiflerle ilgili haberler, yeni buluşlar, bilimsel çalışmalar hızla yayıldı. İnsanlar her şeyi sorgular oldu. Batı, kendini ve yaşadığı gezegeni öğrenmeye başladı. Ayrıca elle çoğaltılan kitap kopyalarında karşılaşılan yanlışlıkları ortadan kaldırarak bilimde hızlı ve güvenilir bir ilerleme sağlandı.

Bu bilgilerde hareketle;

I. Matbaanın yaygınlaşması kiliseye duyulan inancın sarsılmasına neden olmuştur.
II. Modern dünyanın kurulmasında matbaanın icadının çok önemli bir yeri vardır.
III. Avrupa matbaa yapımını Müslümanlardan öğrenmiştir.
IV. Matbaa, siyasi ve kültürel değişime neden olmuştur.

Dünya’nın yuvarlak olduğuna dair milattan önceki dönemlerden itibaren birçok düşünür ve bilim insanı farklı fikirler ortaya atmıştır. Portekizli denizci Macellan ise eğer dünya yuvarlak ise hep batıya doğru giderek Hindistan’a ulaşabileceğini ve daha sonra başladığı noktaya döneceğine inanarak 1519 yılında Avrupa’dan yola çıkıp Atlas Okyanusu’nu geçmiş, sonra Amerika’nın en güneyinden geçip Filipinler’e ulaşmıştır. Burada yerliler ile yapılan bir savaşta ölen Macellan’ın yerine geçen yardımcısı Del Kano, yolculuğu tamamlayarak 1521 yılında tekrar başladıkları yere, Avrupa’ya dönmüştür.

Bu bilgilere göre;

I. Macellan dünyanın yuvarlak olduğunu söyleyen ilk insandır.
II. Macellan daha önceden ortaya konmuş olan bilgileri değerlendirmiştir.
III. Dünya’nın yuvarlak olduğuna dair ortaya atılan görüşler bilimsel olarak ispatlanmıştır.

Buna göre bulut teknolojisi ile bilgiler;

I. Kolayca depolanabilir.
II. Güvenli olarak korunabilir.
III. Hızlı bir şekilde yayılabilir.
IV. Yeniden erişime açılabilir.

Ünlü Türk bilgini Uluğ Bey, Ali Kuşçu’nun da içinde bulunduğu matematik ve astronomi bilginleri ile bilimsel çalışmalar yapmak için bir kurul oluşturmuş, bu kurula başkanlık etmiştir. Ayrıca Semerkand’da gözlem evi ve medrese yaptırmıştır.