Ünite Tekrar Testleri - 1

Osmanlı Devleti’nde en yaygın eğitim kurumlan arasında medreseler yer almaktaydı. Hadis öğrenimi için Darü’l Hadis, tıp öğrenimi için Darü’t Tıp medreseleri bulunmaktaydı. Mülki idare ve ordunun sanat ve meslek insanı ihtiyacı ise Enderun Mektebinden karşılanmaktaydı. Osmanlı Devleti’nin özellikle son dönemlerinde Ziraat Ameliyat Mektepleri, Posta ve Telgraf Mektebi Âlisi, Ticaret Mektebi Âlisi, Mülkiye Baytar Mektebi Âlisi ve Sanayi-i Nefise Mektebi gibi okullar açılmıştı. 

Bu bilgiye göre Osmanlı Devleti eğitim sistemi ile ilgili;

I. Farklı alanlarda eğitim veren okullar bulunmaktadır.
II. Enderun Mektebinde devşirme çocuklar öğrenim görmüştür.
III. Belirli konularda ihtisas yapılabilecek medreseler bulunmaktadır.
IV. Enderun Mektebi öğrencileri devlet yönetiminde görev alabilmektedir.

Vakıf, bireylerin sahip oldukları mal varlığının bir kısmını gönüllü olarak kamu yararına harcayarak iyilik yapma gayesiyle P ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti döneminde yapımı artan vakıflar ayrım yapılmaksızın ihtiyaç sahibi tüm insanlara yardım götürmeyi amaçlamıştır. Vakıfların kurulmasında özellikle devletin ileri gelenleri öncülük etmişlerdir. Özellikle illerde cami etrafında yapılan medrese, şifahane, kütüphane, çeşme, sebil ve imaret gibi yapılar külliyeleri oluşturmuş ve imar faaliyetleri bulunduğu yerin gelişimine katkı sağlamıştır.

Ülkemizde turizmin geliştiği yerlerde rehberlik, aşçılık; tarımsal faaliyetlerin geliştiği yerlerde çiftçilik, ziraat mühendisliği ve veterinerlik; madenciliğin geliştiği yerlerde maden mühendisliği, maden işçiliği ve iş makineleri operatörlüğü; ormancılığın geliştiği yerlerde orman işçiliği; denizin ve göllerin olduğu yerlerde balıkçılık gibi meslekler daha fazla görülmektedir.

Doğal afet gibi yaşanan felaketlerde insanlara çadır, battaniye ve sıcak yemek veren Türk Kızılayı aynı zamanda kan bağışı da kabul etmektedir.

TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) kuraklık ve çölleşme ile mücadele etmektedir.

Yeşilay, alkollü içki, uyuşturucu ve sosyal medya gibi bağımlılık yapan unsurlarla mücadele etmektedir.

Üretim teknolojisindeki gelişmeler ile şehirlerde fabrikalar çoğalmıştır. Hem nüfusun hem de sanayi tesislerinin artması bazı sorunlara neden olmuştur.

İletişim ve iletişim araçlarının kullanılması ile ilgili Anayasaya maddelerinden bazıları şöyledir:
 

Madde 20: Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir.
Madde 22: Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
 

“Ben Ali. 7. sınıf öğrencisiyim. Su doku, satranç ve bilgisayarda strateji oyunları oynamayı çok seviyorum. Hobilerim hangi mesleği seçmem konusunda beni yönlendiriyor. Seçeceğim mesleğin ileride geçerliliğinin olmasını istiyorum. Tam olarak karar vermedim ama daha çok yazılım mühendisliği, sosyal medya uzmanlığı ve yapay zekâ uzmanlığı gibi mesleklerden birini tercih etmeyi düşünüyorum.”

Büyük Selçuklu Devleti’nde asker ve memurlara yaptıkları hizmet karşılığında ikta adı verilen topraklar verilirdi. Toprağı işleyenler ikta sahiplerine vergi öderdi. Vergi alan ikta sahipleri ise aldıkları vergi karşılığında asker beslemek zorundaydı. Osmanlı Devleti’nde
ise uygulanan tımar sistemi, ikta sistemi ile benzerlikler göstermektedir. Toprak devlete aittir fakat devlet asker ve memurlara toprağı yaptığı hizmetler karşılığında vermiştir. Tımar sahipleri toprağı işletme ve vergi toplama hakkına sahiptir. Tımar sahipleri sahip oldukları bu imkânlara karşılık asker yetiştirmek ve bu askerlerin masraflarını karşılamak zorundaydı. Aynı zamanda ordu sefere çıktığı zaman tımarlı sipahi adı verilen atlı askerleri savaşa göndermek zorundaydı. Herhangi geçerli bir neden olmaksızın sefere asker
gönderilmemesi, toprağın mazeretsiz bir şekilde üç yıl arka arkaya işletilmemesi veya tımar sahiplerinin köylülere kötü davranması
gibi durumlarda tımarlar devlet tarafından geri alınırdı.

Bu bilgiye göre Tımar sistemi ile ilgili;

I. Tımar doğrudan ülke yönetimini etkileyen bir sistemdir.
II. Bir toprak sistemi olan tımar, ordunun güç kazanmasında etkili olmuştur.
III. Devlet bu toprak sistemi sayesinde üretimin devamlılığını sağlamayı amaçlamıştır.
IV. Osmanlı Devleti, Büyük Selçuklu Devleti’nden toprağı yönetme konusunda etkilenmiştir.

Vakıflar iyilik yapmak amacıyla varlıklı insanların gönüllü olarak mallarını kamu yararına harcamalarıdır. Vakıflar toplumda ortaya çıkan farklı alanlardaki ihtiyaçların karşılanmasında etkili olmuşlardır. Vakıflar yemek, ilaç, sağlık hizmetleri gibi birçok ihtiyacın karşılanmasında etkili olmuştur. Günümüzde vakıflar devam etmektedir ve Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlıdır. Sivil toplum kuruluşları günümüzde vakıflara benzer çalışmalar yürütmektedir. Vakıflar ile sivil toplum kuruluşları arasında bazı farklar da bulunmaktadır. Sivil toplum kuruluşları, gönüllülük esasına göre çalışmalar yapan, giderleri bağışlar ve üyelik ödemelerinden karşılanan kuruluşlardır. Resmî kuruluşlardan bağımsız olarak çalışan bu kuruluşlar siyasi, sosyal, hukuki, çevresel ve kültürel alanlarda çalışmalar yürütmektedir.