Vakıf Demek, Medeniyet Demek - 2

Türk İslam medeniyetinin en önemli kurumlardan birisi vakıflardır. Günümüzde de çeşitli vakıflar bulunmaktadır. Bunlardan birisi de “Darüşşafaka”dır. Aşağıda Darüşşafaka’nın yaptığı çalışmalarla ilgili bir afiş verilmiştir.

Buna göre Darüşşafaka ile ilgili;

I. Ülkenin geleceğine yatırım yapmaktadır.
II. Yardımlaşma ve dayanışmaya teşvik etmektedir.
III. Eğitimde fırsat eşitliğinin uygulanmasına katkı sağlamaktadır.

Türk İslam toplumlarında bireylerin sahip oldukları servet veya gelirin bir kısmını gönüllü olarak kamu yararına harcaması amacıyla oluşturulmuş kurumlardır.

Evliya Çelebi Osmanlı vakıf eserler hakkında, “Ben elli yılda 18 padişahlık ve krallık yere seyahat ettim, hiçbir yerde bu kadar hayrat görmedim.” diye yazmıştır.

Hayır işleme duygusu ile hareket eden ve maddi imkanları uygun olan insanlar; topluma faydalı olmak, çevrelerinde yaşayan ve ihtiyaç içinde olan insanların sıkıntılarını gidermek için vakıflar kurmuşlardır.

Vakıf kurucusu tarafından hazırlanan ve resmî niteliği olan belgelere vakfiye denir. Vakfiyeler kadı tarafından onaylandıktan sonra başkent İstanbul’da bulunan Defterhâne’nin ilgili birimine de kaydettirilirdi. O dönemden kalma vakfiyeler, bugün Ankara’da Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde korunmaktadır.

Mehmet Bey oğlu Safvet Bey 1916 yılında Bursa’nın İnegöl ilçesinde bir Kadın Sığınma Vakfı kurmuştu. Savaşta eşini kaybeden kadınların mağdur olmaması için barınacakları evler yapan bu vakıf kadınların her türlü yeme içme ihtiyacını karşıladığı gibi onların el sanatları yaparak geçimlerini sağlamalarına da katkıda bulunmuştur. Bu vakıf sayesinde savaş mağduru birçok kadın için yeni bir hayat imkanı doğmuştur.

Osmanlı Devleti’nde vakıflar;

I. Toplumda dayanışmanın gelişmesi
II. Ülkenin siyasi açıdan güçlenmesi
III. Sosyal hizmetlerin karşılanması

Osmanlı Dönemi’nde cami, okul, kitaplık, hastane, han, çeşmeler, sebiller, imaretler, su getirme ve bu tesislerin bakımı, hatta bazen mezarlıklar ve bunlara benzer birçok hizmet vakıf kanalıyla yapılmıştır.