Genel Tekrar - 3

Teknolojinin ve dijitalleşmenin hızla geliştiği bir dünyada sosyal medya kullanıcılarının artması ve sosyal medyanın popüler hâle gelmesinin ardından sosyal medya uzmanlığı oldukça rağbet görmeye başladı, iletişim konusunda yetenekli, yaratıcı, meraklı ve sosyal ağları iyi takip edebilen kişiler sosyal medya uzmanlığı için uygun özelliklere sahiptir. Genel olarak halkla ilişkiler, reklamcılık, pazarlama ve işletme bölümlerinden mezun olan kişiler bu mesleğe yönelmektedirler.

İpek ve Baharat yollarına hâkim olan Osmanlı Devleti ticaretin lideri ve merkezi konumundaydı. Osmanlı Devleti bu yollar sayesinde hem ticaret yaparak hem de gümrük gelirleri ile önemli gelir elde etmekteydi. Fakat Avrupalı devletlerin gerçekleştirdiği Coğrafi Keşifler sonrasında yeni ticaret yollarının bulunmasıyla Akdeniz limanları önemini kaybetti ve Osmanlı Devleti’nin gelirleri azalmaya
başladı. Coğrafi Keşifleri yapan İspanya, İngiltere, Portekiz ve Hollanda gibi devletler güçlendiler ve sömürge imparatorlukları kurdular.

“Süleymaniye Camii’nden sağlam ve dayanıklı imaret yapılmamıştır. Bütün mühendisler: ‘Bu yeryüzünde Süleymaniye yapısı gibi sağlam yapı yapılmamıştır ve bu yuvarlak kubbe gibi parlak bir kubbe görülmemiştir.’ derler. Temel kuruluşunda olan sağlamlık, köşesinde olan zarif eserler ve her sihirli sanatın en olgun şekli bu caminin içi ve dışında mevcuttur.

Mihrap ve minberin üzerinde olan renk renk camlar vardır ki bunun da övülmesinde zayıf insan aciz kalır. Ne zaman ki öğle vaktinde bu camiye dünyayı aydınlatan güneşin ışığı vurunca, caminin içi aydınlanıp bütün cemaatin göz bebekleri kamaşır.

Cami; her parça cam, yüz bin parça çeşit küçük cam, çiçek ve Esmaü’l Hüsna (Allah’ın güzel isimleri) yazıları ile süslenmiştir. Minberin sağındaki pencere üzerinde: ‘Mescitler Allah’a mahsustur, Allah ile beraber bir başkasına dua etmeyin.’ yazar. Bunlardan başka üst pencerelerin üzerinde Allah’ın güzel isimleri yazılıdır. Kubbedeki yüksek yazılar güzafi hattır ki aşağıdan rahatça okunsun diye büyük yazılmıştır.”
                          (Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Günümüz Türkçesi ile Evliya Çelebi Seyahatnamesi)

Amasya Genelgesi'nde “Her sancaktan halkın güvenini kazanmış (halk tarafından belirlenmiş) üçer temsilci Sivas Kongresi’ne katılacaktır.” şeklinde karar alınmıştır.

Amasya Genelgesi’nde alınan bu karar;

I. Temsili demokrasi (Halkın kendisini temsil edecek kişileri seçmesi ve bu kişilerin halk adına kararlar alması)
II. Yarı doğrudan demokrasi (Bir konu ile ilgili halkın görüşüne başvurulması, halk oylaması yapılarak karar alınması)
III. Doğrudan demokrasi (Halkın bir yerde toplanarak oy kullanması ve yönetimle ilgili karar alması)

Meşveret; danışma, akıl toplama gibi anlamlara gelmektedir. Eski Türk devletlerinde ülke ile ilgili önemli işler kurultayda görüşülürdü. Kurultaya hükümdar, hükümdarın eşi ve boyları temsilen boy beyleri katılırdı. Kararlar istişare edilerek meşveret geleneğine uygun bir şekilde alınırdı.

Bizans’ın yardım isteğini geri çevirmeyen Orhan Bey’e bu yardımı karşılığında Gelibolu’da bulunan Çimpe Kalesi verilmiştir. Bu kale Osmanlının Rumeli’yi fethinde önemli bir geçiş yeri olmuştur. Osmanlı Devleti Rumeli'de fethettiği yerlere iskân politikası gereği göçebe Türkmenleri, gönüllü gazileri ve dervişleri yerleştirmiştir.

Bu bilgiye göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Çimpe Kalesi’ni askerî üs olarak kullanmıştır.
II. Fethettiği yerlerde kalıcı olmayı amaçlamıştır.
III. iskân politikası ile göçebe Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesini sağlamıştır,

XVIII. yüzyılda buhar gücü ile çalışan makine James Watt tarafından icat edildi. Buhar makinesinin
icadı ve buhar gücü ile çalışan dokuma fabrikalarının kurulması Sanayi inkılabı’nın başlangıcı
olarak kabul edilmektedir. Sanayi İnkılabı ile buhar makineleri lokomotiflerde, gemilerde
ve fabrikalarda kullanılmaya başlanmıştır.

Sanayileşen şehirlere köylerden göçler yaşanmıştır. Fabrikalarda işverenler tarafından ucuz
olduğu için çocuk ve kadın işçiler çalıştırılmaya başlandı. İşverenlerin işçileri zor şartlar altında
çalıştırmak istemesi işçi sorunlarını da beraberinde getirmiştir. XIX. yüzyılda işçi isyanları
meydana gelmiştir.

Sanayi İnkılabı ürünlerin seri bir şekilde, az emekle daha ucuza üretilmesini sağladı. Sanayi inkılabı
ile üretimin artması fabrikalarda üretimin yapılabilmesi için gerekli olan ham maddenin
artmasında neden oldu. Ham maddenin kullanılıp ürün hâline getirilmesi sonrası ürünlerin pazarlanması sanayileşmiş devletler arasında yarışa dönüştü. Sanayisini tamamlamış olan devletler ham madde ve pazar ihtiyaçlarını gelişmemiş ülkelerden karşılamaya çalışmışlardır. Bu durum I. Dünya Savaşı’nın nedenleri arasında yer aldı. Sanayisini tamamlamış olan Avrupalı devletler kapitülasyonlar ile kazandıkları hakları kullanarak Osmanlı pazarlarında ürünlerini pazarlamaya başladılar.
El tezgâhlarında üretim yapan Osmanlı yerli esnafı ucuz Avrupa ürünleri ile yarışamadı ve iflas etti.

Bu bilgilere göre Sanayi İnkılabı ile ilgili;

I. Olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurmuştur.
II. Devletler arası sömürgecilik yarışına ve siyasi mücadelelere neden olmuştur.
III. İşverenlerin kâr payını artırmak istemeleri toplumsal sorunların ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
IV. Avrupa’da makine gücü ile seri üretime geçilmiş, bu durum ham madde ve pazar ihtiyacını artırmıştır,

Yer altı kaynaklarının olduğu yerlerde zamanla nüfus miktarı artmaktadır. Nüfusun artmasındaki en büyük etken ise yer altı kaynaklarının olduğu yerlerde açılan maden ocaklarıdır.

Toplumda bazı olumsuz kavramların yaygınlaşması o toplumda ön yargı ve kalıp yargının artması anlamına gelmektedir.

Yerleşme hürriyeti suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak,

Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek
amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir.
                                                                                                                       (Anayasa Madde 23)