Ünite Tekrar Testleri - 3

ALİ — Aziz vatandaşlarım (I)

KORO — (Alkış) Nur ol (II)

Y. M. KOROSU — Yağcılar, yağcılar. (Kaynana zırıltıları) Oh, oh, oh; güm, güm, güm.

ALİ — (Onlara doğru kükreyerek) Susun (III) (Birden herkes tıss olur. Ali, sertliği ile tezat teşkil eden bir yumuşaklıkla) Sevgili vatandaşlarım! Cuma namazında idim. Ondan biraz geciktim. Büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öperim.
(Temel, ne söz ne söz gibilerden bir el işareti yapar.)

NİYAZİ — (Seyircilere) Mapısta bilem beş vakit namazı bırakmamış. Ehlidin, Ali'yi boşuna mı tutuyor (IV)

ALİ — (Devam ederek) Bugün, bütün Sinekli aynasız bir açmazda bulunuyor. Damlarınızı yıkacaklar, neden? Çünkü her gün hır gür, kavga, dalaş. Burada birlik, minganez arkadaşlar. Birlik olmayan yerde dirlik de olmaz.

KORO — Nerede birlik orada dirlik. Nerde birlik orda dirlik.

Y. M. KOROSU — Nerde çokluk orda yokluk. Nerde çokluk orda yokluk.

ALİ — Söz misali şu saman çöpünü alalım. (Çöpü kırar.) Tek çöpü her çocuk bilem kırar. (Bir tutam çöp alır, dener.) Ama yüz tane, bin tane, on yüz bin tane saman çöpü bir araya gelse. Sıkıysa kır bakalım (V) Ben uzun laf edemem. Ne dediğimi anlayıverin işte.

ALİ — Aziz vatandaşlarım (I)

KORO — (Alkış) Nur ol (II)

Y. M. KOROSU — Yağcılar, yağcılar. (Kaynana zırıltıları) Oh, oh, oh; güm, güm, güm.

ALİ — (Onlara doğru kükreyerek) Susun (III) (Birden herkes tıss olur. Ali, sertliği ile tezat teşkil eden bir yumuşaklıkla) Sevgili vatandaşlarım! Cuma namazında idim. Ondan biraz geciktim. Büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öperim.
(Temel, ne söz ne söz gibilerden bir el işareti yapar.)

NİYAZİ — (Seyircilere) Mapısta bilem beş vakit namazı bırakmamış. Ehlidin, Ali'yi boşuna mı tutuyor (IV)

ALİ — (Devam ederek) Bugün, bütün Sinekli aynasız bir açmazda bulunuyor. Damlarınızı yıkacaklar, neden? Çünkü her gün hır gür, kavga, dalaş. Burada birlik, minganez arkadaşlar. Birlik olmayan yerde dirlik de olmaz.

KORO — Nerede birlik orada dirlik. Nerde birlik orda dirlik.

Y. M. KOROSU — Nerde çokluk orda yokluk. Nerde çokluk orda yokluk.

ALİ — Söz misali şu saman çöpünü alalım. (Çöpü kırar.) Tek çöpü her çocuk bilem kırar. (Bir tutam çöp alır, dener.) Ama yüz tane, bin tane, on yüz bin tane saman çöpü bir araya gelse. Sıkıysa kır bakalım (V) Ben uzun laf edemem. Ne dediğimi anlayıverin işte.

(I) 1923-1950 Cumhuriyet Dönemi’nde Türk tiyatrosu, Millî Edebiyat Dönemi’ndeki durumundan daha güçlü bir yapıya kavuşmuştur. (II) Özellikle İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Şehir Tiyatroları açma girişimleri, Türk tiyatrosunun gelişimine olumlu katkı sağlamıştır. (III) Sade, açık bir dille nazım nesir karışık olarak tiyatrolar yazılmıştır. (IV) Cumhuriyet Dönemi’nde tiyatro, yeni Cumhuriyet’in ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak hızla yaygınlaşmaya başlamıştır.(V) Geleneksel tiyatroyla modern tiyatronun özelliklerinin bir arada görüldüğü eserler ortaya konmuştur.

Bu parçada altı çizili bölümle;

I. Kukla,
II. Dram,
III. Meddah,
IV. Komedi,
V. Karagöz

(I) 1923-1950 Cumhuriyet Dönemi’nde Türk tiyatrosu, Millî Edebiyat Dönemi’ndeki durumundan daha güçlü bir yapıya kavuşmuştur. (II) Özellikle İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Şehir Tiyatroları açma girişimleri, Türk tiyatrosunun gelişimine olumlu katkı sağlamıştır. (III) Sade, açık bir dille nazım nesir karışık olarak tiyatrolar yazılmıştır. (IV) Cumhuriyet Dönemi’nde tiyatro, yeni Cumhuriyet’in ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak hızla yaygınlaşmaya başlamıştır.(V) Geleneksel tiyatroyla modern tiyatronun özelliklerinin bir arada görüldüğü eserler ortaya konmuştur.

Bu parçada altı çizili bölümle;

I. Kukla,
II. Dram,
III. Meddah,
IV. Komedi,
V. Karagöz

Bu parçanın alındığı oyunun tamamını izleyen öğrenciler, oyunun epik tiyatro türünün bir örneği olduğunu şöyle gerekçelendirmişlerdir:

(I) 1923-1950 Cumhuriyet Dönemi’nde Türk tiyatrosu, Millî Edebiyat Dönemi’ndeki durumundan daha güçlü bir yapıya kavuşmuştur. (II) Özellikle İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Şehir Tiyatroları açma girişimleri, Türk tiyatrosunun gelişimine olumlu katkı sağlamıştır. (III) Sade, açık bir dille nazım nesir karışık olarak tiyatrolar yazılmıştır. (IV) Cumhuriyet Dönemi’nde tiyatro, yeni Cumhuriyet’in ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak hızla yaygınlaşmaya başlamıştır.(V) Geleneksel tiyatroyla modern tiyatronun özelliklerinin bir arada görüldüğü eserler ortaya konmuştur.

17. yüzyıl Fransız edebiyatının en güzel karakter ve töre komedisinin örneklerini vermiştir. Komedyalarında güldürürken düşündürmeyi amaçlamıştır. Oyunlarında cimrileri, dini kendi çıkarları için kullanan ikiyüzlüleri, bilgiçlik taslayan cahilleri, hastalarını dolandırmaya çalışan doktorları vb. başarılı bir biçimde anlatmıştır. Aynı zamanda bir oyuncu olması sanatçının yazdıklarını da etkilemiştir. Oyunlarının karakterleri, kendi tiyatro topluluğunun oyuncularını andırır. Kendisi de genellikle; çabuk kızan adam, uşak, aldatılmış koca, dar kafalı burjuva gibi rollere çıkmıştır. --- sanatçının birçok eseri Türkçeye çevrilmiş 1870’lerde uyarlanarak sahnelenmiştir. Bunlar arasında. Ahmed Vefik Paşa’nın uyarladığı Yorgaki Dandini ve Meraki ile Teodor Kasap’ın uyarladığı İşkilli Meme sayılabilir. Ayrıca Cimri adlı eseri Pinti Hamid, Azarya adlarıyla Türk edebiyatına uyarlanmıştır.

17. yüzyıl Fransız edebiyatının en güzel karakter ve töre komedisinin örneklerini vermiştir. Komedyalarında güldürürken düşündürmeyi amaçlamıştır. Oyunlarında cimrileri, dini kendi çıkarları için kullanan ikiyüzlüleri, bilgiçlik taslayan cahilleri, hastalarını dolandırmaya çalışan doktorları vb. başarılı bir biçimde anlatmıştır. Aynı zamanda bir oyuncu olması sanatçının yazdıklarını da etkilemiştir. Oyunlarının karakterleri, kendi tiyatro topluluğunun oyuncularını andırır. Kendisi de genellikle; çabuk kızan adam, uşak, aldatılmış koca, dar kafalı burjuva gibi rollere çıkmıştır. --- sanatçının birçok eseri Türkçeye çevrilmiş 1870’lerde uyarlanarak sahnelenmiştir. Bunlar arasında. Ahmed Vefik Paşa’nın uyarladığı Yorgaki Dandini ve Meraki ile Teodor Kasap’ın uyarladığı İşkilli Meme sayılabilir. Ayrıca Cimri adlı eseri Pinti Hamid, Azarya adlarıyla Türk edebiyatına uyarlanmıştır.

YOLCU — Biz bu ruhu tanıyor muyuz?
FERHAT BEY — Biz bu ruhu tanımıyoruz. Çünkü bu ruh, dal budak salmış bir ağaç gibi göz önünde fışkırmış hakikatlerden değildir. En derin ve en gizli hakikatlerdendir. Hakikat, kesifleştikçe küçülür ve küçüldükçe gizlenir. Bir tohum gibi.
YOLCU — Bir tohum gibi mi?
FERHAT BEY — Madde açık, ruh gizlidir. Bütün hakikatler ruhundur.
YOLCU — Tohum, tohum!..

YOLCU — Biz bu ruhu tanıyor muyuz?
FERHAT BEY — Biz bu ruhu tanımıyoruz. Çünkü bu ruh, dal budak salmış bir ağaç gibi göz önünde fışkırmış hakikatlerden değildir. En derin ve en gizli hakikatlerdendir. Hakikat, kesifleştikçe küçülür ve küçüldükçe gizlenir. Bir tohum gibi.
YOLCU — Bir tohum gibi mi?
FERHAT BEY — Madde açık, ruh gizlidir. Bütün hakikatler ruhundur.
YOLCU — Tohum, tohum!..

OİDİPUS - Anlattıkların çok kuşkulandırdı beni, perişan etti aklımı.
İOKASTE - Ne var ki anlattıklarımda?
OİDİPUS - Yanılmıyorsam Laios’un bir yol kavşağında öldürüldüğünü söyledin?
İOKASTE - O zaman da öyle dediler, bugün de öyle diyorlar.
OİDİPUS - Nerede bu Laios’un öldürüldüğü yer?
İOKASTE - Phokis’te, Daulis ile Delphoi’den gelen yolların birleştiği yerde.
OİDİPUS - Ne zaman duyuldu bu olay?
İOKASTE - Sen bu ülkeye kral olmadan biraz önce.
OİDİPUS - Ey Zeus! Beni böyle mi yok edecektin?

Sophokles, Kral Oidipus