Ünite Tekrar Testleri - 1

Sanatçı şiir yazar, resim yapar, beste yapar, heykel yapar
böylelikle ortaya bir ürün koyar. Bu ürünlerle iç dünyasını
yansıtır. Bu eserlere yönelen diğer insanlar, sanatçının içsel
dünyasını kavramaktan çok kendi iç dünyalarını bulurlar.
Sanatçının yaratımı olan psikolojik sığınağı konumundaki
ürünleri, ancak kendine özgü gerçekliğe sahiptir. Diğer insanlardan
hiçbiri bu özgünlüğü tam olarak kavrayamaz.

Dünyada hiçbir insan kalmasa bile Rodos Heykeli güzelliğini
ve o güzelliğini oluşturan biçimini, ölçülerini, dokusunu koruyacaktır.
Çünkü bizden bağımsız bir nitelikler toplamıdır.

Bir sanat kuramına göre, doğada mükemmellik yoktur. Mükemmelliği
yaratan, değişmeler dünyasında değişmeyene,
ölümsüzlüğün dünyasına ulaşmaya çalışan sanatçıdır.

Güzel olan hakkında düşünme estetiği doğurmuştur. Sadece
bir heykel ya da müzik değil, denizin hırçın dalgaları,
güneşin parıldaması da içimizde güzel hisler uyandırabilir.
Sanat felsefesi güzeli yalnızca sanat eserleri çerçevesinde
ele alırken, estetik bütün alanlardaki güzeli inceler. Yani estetik
sanat felsefesini kapsar.

Fecher tarafından ortaya konan ‘altın oran’ sanatın sınırlarının
anahtarı sayılmaktadır. Bu oran birçok resimde ve heykelde
uygulanmıştır. Günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

Felsefi bilgi bireyseldir. Felsefeci, kişisel tecrübesiyle bir
anlam çerçevesi kurar. Bu anlam çerçevesini, mantıksal bir
tutarlılıkla sunabildiği ölçüde başkalarıyla paylaşabilir. Sanat
ise kısmen sistematik kısmen de bireyseldir. Sanat eserine
dair bir anlamı paylaşabilmek belli bir sanatsal alt yapıyı ve
belli bir dünya görüşünü gerektirir. Fakat belli bir sanat ve
dünya görüşü içinde üretilirse de sanat eseri, tamamen izah
edilemeyecek ve tamamen kavrandığı iddia edilemeyecek
biricikliktedir.
 

Bu parçadaki açıklamalara göre;
 

I. Sübjektif (öznel) olması
II. Hem bireysel hem de sistematik olması
III. Eşi benzeri olmaması
IV. Mantıksal tutarlılık gerektirmesi

Felsefe ve sanat evrensel iki farklı dünyadır ve ikisi de kendine
özgü özelliklere ve verilere sahiptir. Yine de felsefe alanlarının
tümünde olduğu gibi aralarında diyalektik ilişkiler ve
sıkı bağlar oluşturarak kaynak meydana getirirler.

Sanat eseri, doğada hiçbir şekilde bulunmayan mükemmelliğin
sanatçının hayal gücüne dayanarak oluşturulmasıdır.
Doğanın eserlere doğrudan yansıtılmasının ise hiçbir sanatsal
değeri yoktur.

Başka eserlerden kopyalanan, sanata yenilik getirmeyen ve
aynı öğelerin çerçevesinden çıkamayan eserler vardır. Özenilmemiş,
sadece ün için eserler yapan birine sanatçı diyebilir
miyiz? Sanat için “güzelliğin tasviri” denir. Eğer öyleyse
sanattaki çirkinliklerin anlamı nedir?

• Göz, resmedilen güzellikten, doğal güzellikten duyduğu
zevki duyar. (Leonardo da Vinci)
 

• Mimarı dağlara gönderin. Orada doğanın bir kemerden,
bir kubbeden ne anladığını öğrensin. (Ruskin)