Ampullerin Bağlanma Şekilleri - 1

Fen Bilimleri dersinde Fatih Öğretmen öğrencilerine aşağıdaki görseli göstermiştir.

Fatih Öğretmen öğrencilerinden tahtada göstermiş olduğu evde kullanılan ısıtma tesisatının elektrik devresine uyarlanmış hâlini çizmelerini istemektedir.

Aşağıdaki tabloda seri ve paralel bağlı devrelere ait özellikler verilmiştir.

Bir grup öğrenci özdeş pil ve ampuller kullanarak yukarıdaki deney düzeneklerini kurmuşlardır. Ampul parlaklıklarını ve pilin tükenme sürelerini karşılaştırarak bazı grafikler çizmişlerdir.

Bilgi : Ampermetrenin iç direnci sıfır kabul edilirken voltmetrenin iç direnci çok yüksektir.

Yukarıda verilen ampermetre ve voltmetreler devreye farklı şekillerde bağlanmıştır.

Buna göre;

I. Şekil II ve Şekil lll’de ampermetre ve voltmetre devreye doğru şekilde bağlanmıştır.
II. Şekil l’de ampermetre kısa devreye sebep olacağından ampul ışık vermez.
III. Şekil IV’de voltmetre devreye seri bağlandığı için devrenin gerilimi doğru ölçülemez.

Bilgi: Bir elektrik devresinde ampullerin ışık verme süresi, üreteçlerin tükenme süresine bağlıdır. Özdeş üreteçlerin tükenme süresi ana koldan geçen akımla ters orantılıdır. Ana koldan ne kadar az akım geçerse üretecin ömrü o kadar uzun, ne kadar çok akım geçerse üretecin ömrü o kadar kısa olur.

Cihan verilen bilgiyi değerlendirip özdeş devre elemanları kullanarak aşağıdaki elektrik devrelerini kuruyor.

Aşağıda seri ve paralel bağlı iki devre verilmiştir.

Verilen devrelerle ilgili;

I. 1. devrede seri bağlı ampul sayısı arttırılırsa ampuller üzerinden geçen akım şiddeti ve ampul parlaklığı azalır.
II. 2. devreye paralel olarak bağlanacak yeni ampuller diğer ampullerin parlaklığında değişikliğe neden olmaz.
III. 1. ve 2. devrede elektrik akımının yönü pilin (+) kutbundan (-) kutbuna doğrudur.

Esra Öğretmen çizmiş olduğu devrelerle ilgili öğrencilerden hipotez kurmalarını, bağımlı, bağımsız ve kontrol edilen değişkenleri belirlemelerini istemiştir.

Öğrencilerin çalışmaları aşağıda verilmiştir.

Aşağıdaki elektrik devresinde K ampulünün gerilimi ölçülüp kaydediliyor. Ardından elektrik devresinde bir değişiklik yapılıp K ampulünün gerilimi tekrar ölçülüyor. Elde edilen verilerle Grafik -1 çiziliyor.
 

Yukarıda verilen kavram haritasında yanlış cevaplanan her soru için kırmızı, doğru cevaplanan her soru için yeşil kart verilen bir etkinlikte Selen ikinci, Ahsen dördüncü, Murat beşinci ve Yusuf yedinci çıkıştan çıkarak etkinliği tamamlamıştır.

Bir araştırmacı hipotezini test etmek amacıyla özdeş piller, ampuller ve iletken kablolar kullanarak
aşağıdaki deney düzeneklerini oluşturmuştur.

Fen bilimleri öğretmeni elektrik akımının yönünü sınıfta öğrencilerine anlatırken tahtaya su tesisatı (Şekil I) ve elektrik devresi (Şekil II) ile ilgili görselleri çizmiştir. Su tesisatı ile elektrik devresinin benzer özelliğe sahip olduğunu belirtip öğrencilerinden bu konu ile ilgili eşleştirme yapmalarını istemiştir.

Aşağıda bazı öğrencilerin yapmış olduğu değerlendirmeler verilmiştir.

Enis : Suyun hareket yönü ile elektronların hareket yönü aynıdır.

Berke : Suyun hareket yönü ile elektrik akımının yönü birbirine zıttır.

Murat : Elektrik devresinde elektron hareketini sağlayan pil iken su tesisatında bu görevi pompa yürütmektedir.