Basınç ve Rüzgarlar - 1

Yeryüzünde sürekli termik ve dinamik basınç merkezlerinin oluşmasında;

I. Dünya’nın yörüngesinin şekli,
II. Dünya’nın yıllık hareketi,
III. Dünya’nın şekli,
IV. Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü,

Sıcaklık değişiminin fazla olduğu yerlerde yıl içinde basınç değişimi de fazla olur.

Atmosferi oluşturan gazların yer çekiminin etkisiyle yeryüzünde birim yüzeye uyguladığı ağırlık kuvvetine atmosfer basıncı denir. Atmosferin yeryüzüne yaptığı etki her yerde aynı değildir.

Yukarıdaki basınç merkezi ve rüzgârların esiş yönlerine bakıldığında;
 

I. Yükselici hava hareketleri görülür.
II. Kuzey Yarım Küre’de oluşmuştur..
III. Rüzgârlar çevreden merkeze doğru eser
IV. Yüksek basınç alanıdır.

Yükseklere doğru çıkıldıkça atmosferi oluşturan gazların yoğunlukları azalmaktadır. Bu nedenle yükselti arttıkça basınç azalır. Ortalama her 10,5 metrede basınç 1 mb azalır.

Rüzgârlar yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına hareket eden yatay hava hareketleridir. Rüzgârlar bu hareketi sırasında aşağıdaki görselde verilen en kısa yolu izlemez ve sapmalar yaparak yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eder.

Aşağıda bir basınç merkezi ve bu basınç merkezinde rüzgârların esiş yönü gösterilmiştir.

‘Yüksek basınç alanlarında, hava kütleleri merkezde alçalır. Alçalan hava kütleleri ısınır. Bu nedenle yüksek basınç alanlarının bulunduğu yerlerde.’