Basıncın Günlük Yaşam ve Teknolojideki Uygulamaları - 1

Barajlar su biriktirmek amacı ile hazne oluşturmak üzere bir akarsu vadisini kapatarak su akışını engelleyen yapılardır. Bu
sayede barajlarda milyarlarca metreküp su biriktirilebilir.

Suyu tutan baraj duvarları inşa edilirken şekildeki görselde olduğu gibi yukarıdan aşağıya inildikçe kalınlaşacak şekilde yapılır.

Bunun nedeni;

I. Sıvının cinsinin sıvı basıncını değiştirmesi
II. Derinlik arttıkça sıvı basıncının da artması
III. Derinlik arttıkça sıvı yoğunluğunun da artması 

Aşağıda fen bilimleri öğretmeninin öğrencileri ile sınıfta yaptığı bir deneyin aşamaları verilmiştir.

Kâğıt havlu cam bardağın tabanına iyice sıkıştırılır ve ters çevrilir.

İçi su dolu kaba, I. aşamada oluşturulan ters bardak dik bir biçimde yerleştirilir. (Suyun derinliği, cam bardağın yüksekliğine eşit veya büyük olmalıdır.)

Cam bardak sudan çıkarılıp kâğıt havlunun durumu kontrol edilir.

Yapılan deneyde bardağa yerleştirilen kâğıt havlunun ıslanmadığı gözlendiğine göre;

I. Deney sıvı basıncının sıvının derinliğine bağlı olup olmadığını gözlemlemek amacıyla tasarlanmıştır.
I. Kâğıt havlunun kuru kalmasının sebebi ters çevrilmiş bardak içindeki havanın oluşturduğu basıncın varlığıdır.
III. Kap yerine daha derin bir kova kullanılsaydı ve ters çevrilmiş bardak kovanın tabanına kadar bastırılsaydı kâğıt yine d
 

Keops Piramidi günümüzde Mısır’ın başkenti Kahire’nin bir parçası olan antik “Gize Mezar Kenti”nde bulunan üç anıtsal piramitten en eski ve en büyük olanıdır.

Keops Piramidi günümüzden yaklaşık 4500 yıl önce inşa edilmiştir, inşası sırasında 2 milyondan fazla kireç taşının kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Keops Piramidi’nin yaklaşık ağırlığının 6 milyon ton olduğu düşünülmektedir. Bu anıt mezarın şekli incelendiğinde mezarın tabanının çok geniş ve tabanda kullanılan taşların çok büyük olduğu görülmektedir.

Keops Piramidi’nin şekli ve ağırlığı dikkate alındığında;

I. Taban alanının geniş olması zemine yapılan basıncı azaltmıştır.

II. Piramit yükseldikçe her basamakta kullanılan taş sayısı giderek azalmış, ancak zemine etki eden basınç giderek artmıştır.

III. Bu anıt mezar; ağırlık ne kadar büyük olsa da yüzey alanı - ağırlık ilişkisi iyi hesaplanırsa, çok uzun süre yıkılmadan kalabilecek eserlerin yapılabileceğini kanıtlar.

Cam, fayans gibi düz zeminlere askılık yapıştırmak için vantuzlardan yararlanılır. Vantuzlu askılar, düz bir zemine yapıştırılmak istendiğinde vantuz içerisindeki hava boşaltılır. Dış ortamdaki basınç vantuzun içerisindeki basınçtan çok daha büyük olduğundan, vantuzu yüzeye doğru iter ve vantuz zemine yapışır. Vantuzu zeminden sökmek için, kenarından çekilerek (açılarak) içerisine hava girmesi sağlanmalıdır.

Mısır Patlatmanın Kimyası: Mısır taneleri ısıya maruz kaldığında aldığı ısıyı içindeki nişasta ve suya iletir. Isı arttıkça kabuğun içinde biriken buhar dışa doğru basınç uygular. Tanenin içinde biriken basınç açık hava basıncının 9 katına ulaştığında mısır tanesinin kabuğu patlar ve içindeki nişasta ile buhar dışa doğru yayılır. Dış ortam basıncına göre patlamış mısırların boyutu değişir.

Yukarıda verilen hava sıcaklığının aynı olduğu K, L ve M bölgelerinde başlangıç sıcaklıkları eşit özdeş mısırlar, özdeş ısıtıcılarla patlatılmak isteniyor.