Biyografi / Otobiyografi / Öz Geçmiş Özellikleri - 2

……. , tanınmış bir kişinin yaşamı ve yaptığı işler hakkında bilgiler veren yazılardır. Bu türe eskiden ……. denirdi. Bu türün Divan edebiyatındaki karşılığına …….. denir. Tanınmış kişilerin yaşamlarını kendilerinin anlattığı yapıtlara ……. adı verilir.

Bir kimsenin, başkasının hayatını anlattığı eserlere …….. adı verilir. Eskilerin “tercüme-i hâl” dediği bu türdeki yazılar, gözlemden çok, tanıtılacak kişinin hayat ve eserlerinin araştırılması, onlar hakkında bilgi ve belge toplanması sonucu kaleme alınır. Hayat hikâyesi yazılacak kişiyle ilgili belgelerin, kaynakların derlenip bunlardan bilgi toplanması türün yazımında ilk adımdır. Hayatı ele alınacak kişiyi tanıyan, bilen kişilerle konuşma, onun yetiştiği ortamı oluşturan koşulları tanıma da zorunludur çünkü bu tür sadece birtakım bilgileri alt alta sıralama değildir. Bunları birbiriyle kaynaştırıp yaşamı, o kişiyi bütün yönleriyle tanıtmadır. Anlatıma düş gücü karışmaz, gerçeklere sıkı sıkıya bağlı kalınır. Öyküleyici anlatım biçimiyle olaylar anlatılır.

Eskiden tercümeihâl denilen ……… ; bir kimsenin hayatından, eserlerinden, çalışmalarından bahseden eserlere verilen türün adıdır.

Behçet Necatigil’in büyük edebî çabası noktalanalı yıllar geçti. Bununla birlikte bu değerli eser, asıl okurunu, öyle sanıyorum ki, gelecek bir zamanda bulacaktır. Bugünün kısır ortamında, Necatigil ancak gerçek edebiyat tutkunlarının baş ucu şairi. Fakat yarının edebiyata saygılı uygar çocukları onun şiirinden derin anlamlar devşirecekler. Ustalık katındaki şiirinin yanı sıra, özlü radyo oyunları; kendine özgü, üslupçu, kıvrak, özel söz dizimli düzyazılar; aileye, arkadaşlara yazılmış, alçakgönüllü hayatı dile getiren mektuplar; edebiyatçılarımızı ve modern edebiyatımızın eserlerini unutulmaktan koruyan, eşsiz iki sözlük; bir mitologya çalışması; Türkçeye söyleyiş, ifade ediş zenginlikleri katan çeviriler: Necatigil'in bize bıraktığı miras.

Sanat, edebiyat, siyaset ya da başka alanlarda ünlenmiş bir kişinin kendi hayatını anlattığı türdür. Bu türde, birinci kişi anlatıcı kullanılır. Belge değil, bellek önem kazanır. Nesnellikten çok, öznellik ön plandadır. Yazar, yaşadığı dönemi değil, kendi öz benini öne çıkarır. Yazarın başarısı kendisiyle ilgili gerçekleri anlatırken içten olmasına, gerçeklere bağlı kalmasına, işin içine düş gücünü karıştırmamasına bağlıdır.

Yaptıkları ve yaşayışlarıyla okurların ilgisini çekebilecek nitelikte olan kişilerin değişik kaynaklardan yararlanarak yaşamlarını inceleyip anlatan düzyazı biçimindeki eserlere …….. denir. Divan edebiyatında, sanatçıların yaşamını anlatan yazılara …….. adı verilir. Peygamberlerin yaşamını anlatanlara ise …….. denir.