Cemiyetler ve Kuvaimilli' ye - 1

Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında itilaf Devletlerinin Anadolu’da işgale başlaması, İstanbul Hükümetinden işgallere büyük tepki gelmemesi Osmanlı ordusunun terhis edilmesi gibi nedenlerle Türk halkı, cemiyetleri ve Kuvayımilliye birliklerini kurmuştur.

Buna göre cemiyetlerin kurulmasında; 

I. İtilaf Devletlerinin işgalleri, 

II. İstanbul Hükümetinin sessiz kalması, 

III. Osmanlı ordusunun dağıtılması

Kuvayımilliyenin özellikleri arasında:

 I. Askeri becerilerden yoksundur. 

II. İhtiyaçlarını halktan karşılamışlardır. 

III. Tek bir merkezden yönetilmişlerdir,

Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti Nutuk’ta şu şekilde açıklanmıştır: “Kuruluş amacı, Doğu illerinde yerleşik bütün halkın dini ve siyasi haklarının serbestçe kullanılmasını sağlayacak meşru yollara başvurmak; söz konusu illerdeki İslam halkının tarihsel ve ulusal haklarını, gerektiğinde uygarlık dünyası karşısında savunmak; doğu illerinde yapılan zulüm ve cinayetlerin sebepleri ile bunları gerçekleştirenler ve sebep olanlar hakkında tarafsız soruşturma yapılarak suçluların hızla cezalandırılmalarını istemek; yerli halk ve azınlıklar arasındaki anlaşmazlığın giderilmesine ve eskisi gibi iyi ilişkilerin sağlamlaştırılmasına gayret etmek; savaş durumunun doğu illerinde doğurduğu yıkım ve sefalete, hükümet katında yapılacak girişimlerle, olabildiğince çare aramaktı...”

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından kısa bir süre sonra Türk toprakları işgal edilmeye başlayınca Türk halkının işgallere karşı yaptıkları bazı çalışmalar şunlardır:

 • Cemiyetler kurarak Türk milletini Millî Mücadele için yönlendirmişlerdir. 

• Kongreler ve mitingler tertipleyerek yurt içinde ve dışında Türk milletinin kararlılığını ifade etmişlerdir. 

• Yer yer milis kuvvetler teşkil edilerek işgal kuvvetlerine fiilen mücadeleye başlamışlardır.

19 Mayıs 1919'da İstanbul, Fatih Belediyesi önünde İzmir’in işgaline karşı bir miting yapılmıştır. Mitinge katılanların büyük çoğunluğu kadınlardı. Kadınlar tamamen siyah giysiler giyinmişler ve yakalarına da “İzmir Kalbimizdir” yazılı rozetler takmışlardır. 

Bu bilgilere göre;

 I. İzmir’in işgali halk tarafından kabullenilmemiştir. 

II. Türk halkı bağımsızlık duygusu ile hareket etmiştir. 

III. İzmir’in işgaline sadece katı lanlar tepki göstermiştir,

Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra ülkenin içinde bulunduğu durum karşısında ortaya birtakım kurtuluş çareleri atılmıştır.

Bu kurtuluş çareleri arasında yer alan;

 I. Bölgesel direniş örgütleri kurmak, 

II. İtilaf Devletleri ile iş birliği yapmak,

 III. İngiltere ya da Amerikan mandasına girmek

Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşması ile ilgili Ali Fuat Cebesoy’a; “Artık milletin bundan sonra kendi haklarını kendisinin araması ve müdafaa etmesi, bizlerin de mümkün olduğu kadar bu yolu göstermemiz ve bütün bir ordu ile yardım etmemiz gerekmektedir.” demiştir.

• Osmanlı Devleti’nin parçalanması için faaliyet yürütmüşlerdir. 

• İtilaf Devletleri tarafından desteklenmişlerdir. 

• işgallere zemin hazırlamışlardır.