Cemiyetler ve Kuvaimilli' ye - 3

Kuvayımilliye hareketi ilk olarak Fransızlara karşı Hatay Dörtyol’da başlamıştır. Osmanlı Hükûmeti’nin işgallere sessiz kalması ve ordunun dağıtılması üzerine Türk halkı önce Hatay, ardından Batı Anadolu’da başlayan Yunan işgaline karşı direnişe geçmiştir. Millî Mücadele’nin başarıya ulaşmasında Kuvayımiliye büyük öneme sahiptir.

 Bu bilgilere göre;

 I. Anadolu farklı milletler tarafından işgal edilmiştir. 

II. Türk halkı bağımsız yaşama duygusuyla hareket etmiştir. 

III. Türk halkı yaşanan olumsuzluklar karşısında karamsarlığa düşmemiştir.

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, 9 Aralık 1919’da Mustafa Kemal Paşa öncülüğünde Sivas valisinin eşi Melek Hanım tarafından Sivas’ta kurulmuştur. Vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü savunan bu cemiyet işgallere karşı mitingler düzenlemiş, İtilaf Devletleri temsilcilerine ve İstanbul Hükümetine protesto telgrafları göndermiştir.

Milli Cemiyetler, gazeteler çıkarıp mitingler düzenleyerek işgallere karşı millî bilincin uyanmasında etkili oldular. Kuvayımilliye birliklerinin kurulmasına öncülük ettiler. Bu birliklerin ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı oldular. Başlangıçta kendi bölgelerini korumak için çalışan bu cemiyetler Sivas Kongresi’nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilerek tüm yurt için çalışmaya başladılar.

• Trakya-Paşaeli Cemiyeti, Edirne ve çevresini Rumlara;

 • İzmir Müdafaa-i Hukuk-i Osmaniye Cemiyeti, İzmir ve çevresini Rumlara;

 • Vilâyet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti de Ermenilere karşı kurulmuşlardır.

Millî varlığa düşman cemiyetlerden bazıları, ülkenin kurtuluşunun padişah ve hükümetin vereceği kararları uygulayarak gerçekleşeceğini, bir kısmı da ya ABD ya da İngiltere himayesine girmekle sağlanabileceğini savunuyorlardı.

İngiliz Muhipleri Cemiyeti 1919 yılında İstanbul’da kurulmuştur. Osmanlı Devleti’nin İngiltere’nin himayesine girmesini savunan bu cemiyet, Damat Ferit Paşa tarafından desteklenmiştir. Cemiyet, Millî Mücadele’ye karşı çıkmış, basın yoluyla İngiltere yanlısı kamuoyu oluşturmaya ve işgalcilere İstanbul’da her konuda yardımcı olmaya çalışmıştır.