Çifthane Sistemi - Lonca Teşkilatı- Vakıf Müessesesi - 1

Lonca Teşkilatı sosyoekonomik hayatta aktif bir rol oynamıştır. Devlet yöneticileri de lonca yöneticilerine birtakım hak ve imtiyazlar sağlayarak zanaat erbabının işlerinin organize edilmesini bu teşkilata bırakmışlardır.

Ünlü seyyah Ibn Battuta, Amasya'ya yaptığı seyahatte gümüş madenleriyle meşhur Gümüş mahallinde Rifaî dergâhında misafir kaldığını yazmıştır. Gümüş'ün sarp ve dağların yükseldiği bir yer olmasına karşın Iraklı ve Şamlı tüccarların geldiği bakımlı bir yer olduğunu anlatmıştır. Kentteki Mecdüddin Dergâhı'nda üç gece konakladığını, izzet ve ikramla karşılaştığını ve Eretna Beyi'nin vekilinden yol harçlığı aldığını belirtmiştir.

Tahsin Koçyiğit, İbn Battuta'nın Karadeniz Seyahati Üzerine Bazı Mülahazalar, s. 55, dergipark.org.tr

Aşağıdaki tabloda Osmanlı Devleti'nde uygulanan çifthane sisteminin bazı özelliklerine göre ilişkilendirmeler yapılmıştır.

Çifthane sisteminin birimleri arasında;

I. devletin işletme koşuluyla verdiği arazi,
II. toprağı işleten hane halkı,
III. arazinin koşum gücü olan bir çift öküz

Faruk: "Osmanlılar zirai üretimi korumak amacıyla sipahiler yoluyla denetim yapmışlardır."
Ertuğrul: "Doğru söylüyorsun. Denetimden kaçan ve üretim yapmayanlar çiftbozan vergisine mahkûm ediliyordu."

Bu diyalogdan hareketle,

I. Tarımsal üretimin sürekliliği amaçlanmıştır.
II. Ziraat yapan çiftçiden vergi alınmamıştır.
III. Toprağın mülkiyeti sipahiye bırakılmıştır.

Faruk: "Osmanlılar zirai üretimi korumak amacıyla sipahiler yoluyla denetim yapmışlardır."
Ertuğrul: "Doğru söylüyorsun. Denetimden kaçan ve üretim yapmayanlar çiftbozan vergisine mahkûm ediliyordu."

Bu diyalogdan hareketle,

I. Tarımsal üretimin sürekliliği amaçlanmıştır.
II. Ziraat yapan çiftçiden vergi alınmamıştır.
III. Toprağın mülkiyeti sipahiye bırakılmıştır.

Aşağıdaki tabloda Osmanlı Devleti'nde uygulanan çifthane sisteminin bazı özelliklerine göre ilişkilendirmeler yapılmıştır.

Osmanlı Devleti'nde kervansaray inşa ettirerek ticari hayatın canlanmasına katkıda bulunanlar arasında;

I. sadrazam,
II. sultan,
III. vezir