Cumhuriyet Dönemi: I: Yeni Şiiri - 1

I. metin

İlk yemişini bu sene verdi,
Kızılcık,
Üç tane;
Bir daha seneye beş tane verir;
Ömür çok,
Bekleriz;
Ne çıkar?
İlahi kızılcık!

II. metin

Zamanla değil, bir yerde
Benim olmayan bir şeyle yaşlanıyorum
Geçiyorum ilk şeklimi tüketerekten
Ağır ağır yanan bir tuğla harmanını
Billurdan sarkaçlarıyla.

I. Kapalı anlatım
II. Alışılmış bağdaştırma
III. Dilde zorlama
IV. Soyut şiir
V. Akıl dışılık

Ne zaman seni düşünsem
Bir ceylan su içmeye iner
Çayırları büyürken görürüm
Her akşam seninle
Yeşil bir zeytin tanesi
Bir parça mavi deniz
Alır beni.

1955 - 1965 yıllarında ortaya çıkan bu akım, ortak nitelikleriyle beliren bir akım değildir. Dünya görüşü, yetişme şekilleri ve beslenme kaynakları bakımından birbirinden çok farklı olan şairlerin eserlerinde sonradan tespit edilen benzerliklere dayanılarak akıma bir ad verilmiştir. Yozlaşan yeniliğe tepki olan bu hareketin konuşma dilinden uzaklaşması şiirin anlaşılmasını da okunmasını da zorlaştırmıştır.

I. 1956’da Pazar Postası’nda yazdığı bir yazıyla İkinci Yeni’nin isim babası sayılmıştır.
II. “İkinci Yeni” ismini beğenmeyip bu akıma “sivil şiir” olarak adlandırmıştır.

Güzel günlerim vardı yağmurlarla ıslanan,
Ve güzel gecelerim masallarla dopdolu.
Her şey, her şey güzeldi, gözyaşı, dünya, zaman,
Böğürtlen topladığım ıssız, tozlu köy yolu.
Güzel günlerim vardı yağmurlarla ıslanan.

Asım Bezirci, --- “imgeye kapıları sonunu kadar açarak edebî sanatlara özgürlük tanımak, sıradanlıktan ayrılmak, halk kültüründen uzaklaşmak, nükteden kaçmak, duyguya ve çağrışıma yaslanmak, olayı atmak, aydın azınlığa seslenmek” diye tanımlar.

Orhan Veli ve arkadaşlarına tepki olarak doğdu. Değişik imgeler, çağrışımlar ve soyutlamalarla yeni bir söyleyiş amaçladılar. Şiir dilini zorlamayı, anlaşılırlık yerine kapalılığı, somuta karşı soyutu getirdiler. Halk şiirine sırt çevirdiler.