Cumhuriyet Dönemi - Mistik Ruhçu Şiir (Metafizik) Dini Değerleri Öne Çıkaran Şiir - 1

I. Modern gelenekçi bir anlayışın temsilcisi olan sanatçı “Sezgi Şairi" olarak bilinir.
II. Gazel, rubailer ve serbest nazımlı egzotik şiirleriyle tanınır.
III. "He, Lamelif önemli şiir kitaplarıdır.

“Eski şiirimizden, milli kültür ve edebiyatımızdan kopmadan yeni ve güzel bir şiir sergilemek, o yıllarda şiirimizi çıkmaza sokanlara ve yozlaştıranlara karşı çıkmak ve tavır almak’” parolasıyla yola çıkıp etrafında toplandıkları derginin adıyla anılmaktadırlar. Topluluk gecikmeli olarak ilân ettikleri bu ilkelere otuz yıllık yayın hayatı boyunca sıkı sıkıya bağlı kalmışlar ve kendilerini, diğer topluluklara karşı Türk şiirini ve dilini koruyan yegâne “kale" olarak görmüşlerdir.

(I) Anadolu'da oluşan Türk edebiyatı başlangıcından itibaren dinin sağladığı kültür evreninin verileri dolayısıyla geniş bir şekilde metafizik kavramlarla ilişkisini sürdürmüştür. (II) Yeni Türk edebiyatında ise Abdülhak Hâmid’in Makber, Külbe-i İştiyak, Kûrsi-i istiğrak gibi şiirlerinden başlayarak güçlü bir biçimde metafizik çizginin oluşup geliştiği görülür. (III) Hecenin ilk kuşak şairlerinden Enis Behiç Koryürek’in yalnızca Türk edebiyatı içinde değil dünya edebiyatlarında da eşine az rastlanır kitabı Varidat-ı Süleyman Efendi bu konunun bir başka örneği olarak görülebilir. (IV) Necip Fazıl Kısakürek, gerek metafizik duyarlılık gerekse geniş duyuş tarzıyla Cumhuriyet Dönemi'nin seksenlere kadar ilgiyi üzerinde en çok toplayan ismidir. (V) Asaf Halet Çelebi’nin ilk kitabı Havaya Çizilen Dünya, mistik ruhçu şiir anlayışının etkisi altındadır.

Ortaokul yıllarında tanıdığı Büyük Doğu ve onun kurucusu Üstat Necip Fazıl ile beraber kendini aynı davanın savunucusu olarak gören sanatçı, şiirler de dâhil olmak üzere, bütün eserlerinde Doğu-Batı çatışması içerisinde Doğu’dan yana tavır koyarak yerli bir düşünce dünyası kurmuştur. Duygusal ve derin felsefi içerik taşıyan kimi sevgi şiirleri, söz gelimi Mona Roza, dilden dile ezbere okunan sanatçının, Masal ve Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine adlı şiirleri ise hem duygusal, hem tematik hem de yer yer çarpıcı ve uyarıcı dizeleriyle birçok okuyucu tarafından ezberlenmiş ve okunmuştur. Bütün şiirleri Gün Doğmadan adlı toplu bir şiir kitabında yayınlanmıştır. Düşünce eserleri ise ellinin üzerinde olan sanatçı aynı zamanda Fransızcadan çeviriler de yapmıştır.

Cumhuriyet Devri Türk şiirinde tasavvufun mecaz ve sembolleri, şairlerin dikkatini çekmiş ve şairler bu kaynaktan yararlanma yoluna gitmişlerdir. Modern Türk şiirinde mistik eğilimleri olan, hatta Hint felsefesine yönelen şairlerin başında --- gelir. --- ve ---  ’nun şiirleri ile modern mistik tecrübenin ürünlerini vermişlerdir. Ayrıca tasavvufun istiaren dilinden ve menkıbelerden yararlanan --- aynı zamanda yeteneğine inandığı genç şairleri eski şiirin imkânlarını benimsemeye yönlendirmekte, şiirleriyle onlara yol göstermektedir.

Ülkeye tez giden ayaklarımla varıyorum
Kanım temizliği seven bir kola atılıyor durmadan
Yıkanmış güneşte yeni kurumuş çarşaflar gibi
Serin ve ürpertici gövden
Yaklaşmaktasın ve / çok yakınıma taşıdığım / güller
Sana canı gönülden aşık oldum meleğim
Kollarına gümüş bilezikler düşündüm
Dostlar buldukça onlara
Kalın kaşlarını övdüm
Güzeldin
Gövden gerilmiş devinmekteydi
Bir tabloda gibi her bakmaya değişen
Karanlık anlamlardan arınan yüzünle
Hakkı verilmiş

Evlerin çoğunda dirlik düzen
Kalan bir hatıra oldu geçmişte.
Gönül almak, hatır saymak arama.
Evlatlar aileye asi işte,
Bir çığ ki kopmuş gider, üzüntüden.
Evlerde nice nice cinayetler işlendi.
Ruhu bile duymadı insanların.
Dört duvar arasında aile sırlan.
Bunca çocuk, bunca erkek, bunca kadın
Gözyaşlarıyla beslendi.

I. Aç kapıyı haber var, / Ötenin ötesinden.
   Dudaklarda şarkılar, / Kurtuluş bestesinden.
   Biz geldik, bilen bilsin. / Gönül gönül girilsin.
   İnsanlar devşirilsin, / Sonsuzluk destesinden.

II. Bakakalırım giden geminin ardından;
    Atamam kendimi denize, dünya güzel;
    Serde erkeklik var, ağlayamam.