Cumhuriyet Dönemi'nde ( 1950-1980 ) Arası Roman - 1

I. Ağalık düzeni 
II. Fabrika işçilerinin çalışma koşulları 
III. İstanbul'un zengin çevreleri 
IV. Göç 
V. Geçim derdi 
 

Adana ve Çukurova'yı konu alan Orhan Kemal'in bazı romanları, yazarın hayatından etkiler taşır. ---- romanı bu kapsamda değerlendirilebilir. Bazı anlatılarında yoksulluk ve geçim sıkıntısı çeken insanların hayatına temas eden romancının ---- adlı eseri bu konuya yer verdiği romanlarıdır. 
 

Toplumcu romancılardandır. Eserlerini realizmin etkisiyle yazmıştır. Osmanlı tarihine yönelen eserleri de vardır. Kurt Kanunu romanıyla ün yapmıştır. 

Hanımın Çiftliği 
Hababam Sınıfı 
İnce Memed 
Bir Düğün Gecesi 
 

Kimi edebiyat eserlerinde tarihsel konulara yer verilir. Tarihsel şahsiyetler anlatı kahramanı olarak kurgulanır. Özellikle şiir, roman ve hikayeler, edebiyatın tarihle münasebetini ortaya koyan birincil eserlerdir. 
 

- Ben ölmeden kestirmem Bekir Çavuş, dedi. Öleyim de öyle kesin. 
- Emme bu iş hayırlı bir iş Durmuş dayı. Köyün köprüsüne öz yapacağız. Gelen geçen dua edecek. Tam senin kavağın yeri, bizi eli boş çevirme. 
- Öyle emme, ben öleyim de öyle kesin. 

Toplumcu romanın tanınmış temsilcilerindendir. Kırsal kesim ve köy gerçeğini konu alan romanlar yazmıştır. Çukurova'yı hem kültür ve yaşayış hem doğal güzellikleri yönünden şiirsel betimlemelerle anlatmıştır. Halk folklorundan yararlanarak kaleme aldığı romanları pek çok dile tercüme edilen yazarın özgün bir dili vardır. Demirciler Çarşısı Cinayeti, Ölmez Otu, Yer Demir Gök Bakır sanatçının romanlarından birkaçıdır.

Pastiş 
Geriye dönüş 
Bilinç akışı 

I. Münevver Ayaşlı 
II. Sevinç Çokum  
III. Pınar Kür 
IV. Emine Işınsu 
V. Latife Tekin 

I. Kemal Tahir: Yorgun Savaşçı 
II. Fakir Baykurt: Tırpan 
III. Yusuf Atılgan: Anayurt Oteli 
IV. Bahaeddin Özkişi: Sokakta 
V. Ahmet Hamdi Tanpınar: Bir Bilim Adamının Romanı 

Romanlarında sosyal temalara ağırlık vermiştir. Köyden kente göç, işçilerin sorunları, yoksulluk, köy ağalığı gibi konular üzerinde durmuştur. Gurbet Kuşları, Hanımın Çiftliği, Avare Yıllar yazarın romanları arasındadır. 

Mavro'nun gözleri donuklaştı. Yavaş yavaş, çok ürkütücü bir şey hatırladığı dudağının titremesinden belliydi: 
Doğru demek, İnegöl'den göçüp Ertuğrul Bey'in toprağında Dönmez köyü kuranların dedikleri. 
Dönmez mi koymuşlar köyün adını? 
Dönmez ... 

Bilinç akışı 
İroni 
İç konuşma 

Romanları Polatlı, Eskişehir ve Beypazarı'nda geçer. 
Sarı Traktör adlı eseriyle ünlenmiştir. 
Köy romancıları içerisinde yer almaktadır. 
 

Solundaki pencerenin camını indirdi ve kolunu kapıya yaslayarak dışarı baktı. Talim alanı, ağaçsız bir tepenin altında, beceriksizce tesviye edilmiş bir yolla çevrelenmiş toprak bir arsaydı. Tembel bir ilkbahar güneşi toprağı ve insanı ısıtıyordu. Zemin kuru ve tozsuzdu. Toprak yolun üstünde, araçların ezmediği ve iyi düzeltilmemiş yerlerde papatyalar büyümüştü. 
 

Çukurovalıdır. Çukurova insanının hayatını anlatmıştır. Onun romanlarında halk hikayelerinin ve destanların izleri vardır. Bölgedeki feodal yapı, ağa baskısı, köylülerin çeşitli sorunları üzerinde durmuştur. Romanlarında halk söyleyişlerine de yer vermiştir. Ağrı Dağı Efsanesi yazarın tanınmış eserlerindendir.