Cumhuriyet Dönemi'nde Tiyatro (1923-1950) - 2

Necip Fazıl’ın tiyatroları, onun fikir çilesinin, Allah’ı arayışının; insan, ruh ve maddeyi sorgulayışının, Türk tarihinde özellikle işaret etmek istediği bazı detayların tiyatro diliyle yeniden ifade edilmiş biçimleridir. Bunun yanı sıra ana batlarıyla eski bir Türk masalının tiyatroya uyarlanmasıyla oluşan ve Türklerin erdemlerini ve uygarlığını yansıtmak amacı taşıyan --- ; ünlü bir halk ozanının hayatının kendi şiirlerinden hareketle sahneye aktarıldığı oratoryo havasındaki --- adlı eseri de onun tiyatrolarındaki konu ve üslûp çeşitliliğini göstermektedir.

1940-1950 döneminin Türk tiyatrosu için en önemli olay devlet tiyatrolarının kuruluşudur. Devlet tiyatrolarının kuruluşuyla birlikte --- gibi birçok tiyatro yazarı Türk tiyatrosu sahnelerinde tanıtılmıştır.

I. Cumhuriyetin ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak hızla gelişmiştir.
II. Sade, açık bir dille nazım ve nesir karışık olarak yazılmıştır.
III. Batı tarzı tiyatrolarda geleneksel tiyatronun özellikleri görülmüştür.
IV. Toplumsal sorunlar ele alınmış, bireysel duygu ve düşüncelere değinilmemiştir.
V. Akıl ve bilimin ön planda olduğu eserler yazılmıştır.

FUAT, (garip ve esrarlı) — Ya?
GALİP — Evet, bugün mecliste haber aldım. Son dört günlük muharebelerde çok mühimmat sarf olunmuş. On beş yirmi gün evvel Roma’da kabul etmedikleri fiyata şimdi razı olacaklar. (Odanın içinde gider gelir.) Ben başka bir şey düşünüyorum: Şimdi son sözü söylememeliyiz. İtalya’dan sormak mecburiyetindeyiz diyelim ve onlara yüzde on zam teklif ettirelim. Bunun komisyonu tabii çok daha yüksek olacağı için işin letafeti büsbütün artar. Bu Ankara’nın sade kahrını değil biraz da lütfunu görelim canım!

Bu parçayla ilgili olarak

I. Millî Mücadele yılları konu edilmiştir.
II. Kahramanın kişisel özellikleri yansıtılmıştır.
III. Millî duygular yoğun biçimde anlatılmıştır.

--- Sönen Kandiller adlı oyununda aşırı duygulu, heyecanlı, bunalımları olan kişileri incelerken bir yandan da bu durumda oluşlarının nedenlerini psikolojik yönden açıklamaya çalışmaktadır.

Paydos isimli eseriyle yurt dışında oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını aldı. En bilinen eseri Buzlar Çözülmeden, günümüzde de birçok tiyatro topluluğunca sergilenmiş olup iki kez sinemaya da uyarlanmıştır. Oyunlarının konularını günlük hayattan alan sanatçı ‘’köylü-şehirli, Batılı-Doğulu, memur-amir, eski-yeni nesiller arasındaki zıtlaşmaları yansıtmıştır. Toplumun her kesiminden insan tiplemelerine yer vermiştir.