Cümlede Vurgu - 1

Aşağıda ara sözün kullanım özellikleri ve bu özelliklerle ilgili örnek cümleler verilmiştir.

(I) Antarktika kıtası sürekli yer ve şekil değiştiriyor. (II) Bu değişimler, iklim değişikliği konusunda çalışan araştırmacılar için önemli veriler sağlıyor, (lll) Bu nedenle araştırmacılar kıtadaki buz örtüsünde gerçekleşen değişimleri dikkatle izliyor. (IV) Buz örtüsünün hareketi ve kapladığı alan kadar kalınlığının bilinmesi önem taşıyor.

Yüklemi fiil soylu sözcük olan cümlelerde vurgu, yükleme en yakın olan sözcük ya da sözcük öbeği üzerinde iken yüklemi isim soylu sözcük olan cümlelerde vurgu, yüklemdedir.

I. Bazı insanlar dertlerini görmezden gelir.
II. İnsanlarda mutlaka doğa sevgisi oluşmalıdır.
III. Bu sporda yanlış yapmak yürek ister.
IV. Bu şehirde sevdiklerimi bıraktım.
V. Tatil gelince bir güzel dinleniriz kardeşim.

Cümlede önemsenen öğeyi vurgulamanın bir yolu da onu yükleme yaklaştırmaktadır.

I. Birkaç gün sonra Urla’ya döneceğiz.
II. Gece duyduğumuz uğultular bizleri tedirgin etti.
I. Aslı, içeride konuşulanları duymak için kulak kesildi.
IV. Bu konudaki görüşünü merak ediyorum.
V. Buğdaylar bin bir özenle öğütülüyordu.

Cümlede ortaya konan yargıyı daha iyi açıklamak için cümlenin yapısıyla doğrudan ilgisi olmayan, söz arasına sıkıştırılan tamamlayıcı kelime ya da kelime gruplarına “ara söz” denir. Ara söz cümlede yargı bildiriyorsa, cümle niteliği taşıyorsa “ara cümle” olarak adlandırılır.

I. Bütün kitaplarımı seni beklerken yazdım.
II. Zamanımız kalırsa size de bir çay içmeye geliriz.
III. Hava kararmadan evde olmalıyız.
IV. Seninle yaşadığım güzel günleri şimdiden arıyorum.
V. Bir saattir seni burada bekliyorum.

Bir korkusuzluk aldı yürüdü çevremizde
Sen çıkardın utancını, duvara astın
Ben masanın üzerine koydum kuralları
Her şey işte böyle oldu önce